Je valt meer af van een koolhydraatrijk dan van een ketogeen dieet

Let op! Dit artikel bevat aardig wat vaktermen. Het is daarom ook vooral een fijne samenvatting voor mijn collega’s in het vak. Ben je alleen maar geïnteresseerd in de conclusie? Dat mag natuurlijk ook. Die vind je onderaan het artikel.

Over het onderzoek

Onderzoeker Kevin Hall heeft een nieuw onderzoek ingestuurd. Twintig volwassenen zonder diabetes werden opgenomen als proefpersonen in het NIH Clinical Center. Ze werden dus opgesloten en dat is tof, want dan kun je alles pas écht goed in de gaten houden. Je weet precies wie wat gegeten heeft en wat gedaan heeft.

De proefpersonen kregen te horen dat het geen onderzoek naar gewichtsverlies was. Ze kregen de instructie om niet te proberen hun gewicht te veranderen en hun lichaamsgewichtmetingen werden afgeschermd.

De proefpersonen mochten zo veel eten als ze wilden en werden omstebeurt, 2 weken lang, op een plantaardig en koolhydraatrijk dieet gezet, of een op dierlijk en ketogeen (koolhydraatarm) dieet.

Wat kregen de proefpersonen te eten?

Het koolhydraatrijk dieet bevatte 75,2% koolhydraten, 10,3% vet, 14,5% eiwit en had een energiedichtheid (zonder drank) van 1,1 kcal/g. Het ketogeen dieet bevatte 75,8% vet, 10,0% koolhydraten, 14,2% eiwit en had een energiedichtheid (zonder drank) van 2,2 kcal/g.

Wat was het effect van de eetpatronen?

Het koolhydraatrijk dieet resulteerde in aanzienlijk hogere glucose- en insulinespiegels, na de maaltijd, in vergelijking met het ketogeen dieet.

Het ketogeen dieet leidde tot sterk toegenomen circulerende ketonen in vergelijking met het koolhydraatrijk dieet.

Welke groep consumeerde meer calorieën?

Interessant is dat het koolhydraatrijk dieet resulteerde in een spontane 689 ± 73 kcal/dag afname(!) van de vrije energie-inname vergeleken met het ketogeen dieet (p <0,0001). Dit verschil werd consistent waargenomen bij alle proefpersonen.

De macronutriëntensamenstelling van de geconsumeerde diëten kwam vrij goed overeen met de samenstelling van de twee verschillende diëten, maar het ketogeen dieet resulteerde uiteindelijk wel in een grotere eiwitinname in vergelijking met het koolhydraatrijk dieet.

Het ketogeen dieet leidde sneller tot gewichtsverlies

Interessant is dat, ondanks de lagere energie-inname tijdens het koolhydraatrijk dieet, het ketogeen dieet leidde tot een sneller gewichtsverlies in de eerste week. Maar het totale gewichtsverlies na twee weken was niet significant verschillend.

Het koolhydraatrijk dieet resulteerde in meer vetverlies

Analyse van de lichaamssamenstelling helpt het schijnbare verschil in gewichtsverlies en energie-inname tussen de koolhydraatrijk en het ketogeen dieet te verklaren. Alleen het koolhydraatrijk dieet resulteerde in aanzienlijk verlies van lichaamsvet, terwijl het ketogeen dieet leidde tot verlies van vetvrije massa.

Geen verschillen qua eetlust

Het onderzoek was ontworpen om vrije energie-inname te meten wanneer proefpersonen werden blootgesteld aan zeer verschillende voedselomgevingen met maaltijden en snacks die overeenkwamen met, ofwel een voorbeeldig koolhydraatrijk-, of een voorbeeldig ketogeen dieet.

Het koolhydraatrijk dieet had een hogere glycemische lading en hogere glucose- en insulinespiegels vergeleken met het ketogeen dieet met een hogere energiedichtheid. Het koolhydraatrijk dieet resulteerde echter dus in ~ 700 kcal/d minder inname bij de proefpersonen, die vervolgens gewicht en lichaamsvet verloren terwijl er geen significante verschillen in eetlust waren.

De voor- en nadelen

Deze gegevens suggereren dat, hoewel het ketogeen dieet voordelen had qua het verlagen van de glucose- en insulinespiegels, het koolhydraatrijk dieet voordelen had qua beheersing van de eetlust. Of het ketogeen dieet op lange termijn zou kunnen leiden tot verminderde eetlust en energie-inname, in vergelijking met het koolhydraatrijk dieet, is onbekend.

Echter, een eerdere studie suggereerde een snelle onderdrukking van de eetlust bij een koolhydraatarm, ketogeen dieet versus een “gewoon dieet”.

Het koolhydraat-insulinemodel

Het koolhydraat-insulinemodel, als mogelijke oorzaak van de obesitas-epidemie, voorspelt dat het consumeren van een dieet met hoge glycemische koolhydraten resulteert in verhoogde insulineniveaus na de maaltijd die de vetophoping in het lichaam stimuleert, waardoor de honger en de energie-inname toenemen.

Het koolhydraatrijk dieet bevatte inderdaad voedingsmiddelen met een hoge glycemische lading, die de glucose- en insulinespiegels aanzienlijk verhoogden na de maatlijd. Dit in tegenstelling tot het ketogeen dieet. Maar het koolhydraatrijk dieet leidde tot minder energie-inname, wat in tegenspraak is met de voorspellingen van het koolhydraat-insulinemodel.

Het ‘passieve overconsumptiemodel’

Als alternatief stelt het ‘passieve overconsumptiemodel’ dat eetpatronen met een hoog vet- en energiedichtheid een overmatige calorie-inname veroorzaken en daardoor zorgen voor meer lichaamsvet. Dat gebeurde niet met het ketogeen dieet, ondanks de hoge vet- en energiedichtheid.

Kortom, beide obesitasmodellen kunnen niet worden bevestigd op basis van dit onderzoek.

Conclusie?

De proefpersonen verloren een vergelijkbaar gewicht op beide diëten, maar verloren meer vetmassa tijdens het koolhydraatrijk dieet.

Een groter gewichtsverlies tijdens de 1e week van het ketogeen dieet, in vergelijking met het koolhydraatrijk dieet, was waarschijnlijk te wijten aan verschillen in vocht, glycogeen (reservevoorraad koolhydraten voornamelijk opgeslagen in de spieren en de lever) en maag- en darminhoud.

Wil jij afvallen en zoek je de beste oplossing?

Diëten focussen op de details die ze uniek maken. Je boekt echter pas blijvend resultaat wanneer je gaat focussen op de grootaandeelhouders die leiden tot blijvend gewichtsverlies.

Je leest er alles over in mijn nieuwe boek ‘Afvallen is k*t’ dat in juli uitkomt.

Afsluitend…

Wil je weten wat de proefpersonen te eten kregen? Download het manuscript van het onderzoek en bekijk de foto’s en beschrijving van elke maaltijd en snack aan het einde van het document.

Help mee!

Welk eetpatroon en leefstijl je kiest is jouw beslissing. Ik verstrek alleen betrouwbare, praktische en motiverende informatie, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat je kunt gebruiken bij het maken van jouw keuzes. Ik vermijd graag het geneuzel in de marge en focus op hetgeen waar de grootste winst te behalen is.

Deel het artikel gerust op social media en/of laat me weten wat je ervan vindt. Dankjewel, Carlo Kool.

Carlo Kool (1975) is voedingsdeskundige. Hij volgde onder andere de opleiding Gewichtsconsulent en diverse cursussen op het gebied van voeding en gezondheid van Wageningen University & Research.