Mijn koffieautomaat-antwoord op de meest gestelde coronavragen

De aanleiding voor dit artikel

Ik ben hélemaal klaar met corona (COVID-19). Ik mis ‘het normaal’.

Als zelfstandige en online voedingsdeskundige werkte ik al veel thuis. Nu is echter het relatief kleine deel sociale contacten dat ik had beperkt en/of deels weggevallen.

Ook vind ik het irritant om continue rekening te moeten houden met het virus, in de breedste zin van het woord, en dan heb ik alleen nog maar ‘luxeproblemen’.

Op sociale media, wat nu eenmaal een groot onderdeel is van mijn werk, word ik te pas en te onpas geconfronteerd met informatie over corona. Als het eenduidige info zou zijn, dan had ik daar misschien niet zo’n last van, maar het betreft ook fake-news en informatie die compleet uit zijn context is gerukt. Dat is onder mijn huid gaan kruipen.

Zodra desinformatie schadelijk wordt voor de gezondheid van mensen, dan heb je mij op de kast. Daar zit ik dus nu dan ook… boven op die kast 🙈.

Dus? Tijd om ‘mijn ding’ te doen: het van mij afschrijven en delen.

Let wel: met één belangrijk verschil ten opzichte van een artikel rondom voeding op deze site. Ik ben een voedingsdeskundige. Dat is mijn expertise. Ik ben geen viro-, epidemioloog of arts.

Wel ben ik dol op complexe puzzels. Om deze reden noem ik dit artikel ook ‘Mijn koffieautomaat-antwoord op de meest gestelde coronavragen’. Ik heb niet de wijsheid in pacht, maar ik houd wel van inhoudelijke gesprekken. Hieronder vind je simpelweg de antwoorden die ik zou geven als we bij een koffieautomaat een inhoudelijke gesprek over corona zouden hebben.

Hopelijk heb je er wat aan.

Let wel! Dit is een koffieautomaat-gesprek op 27 oktober. Ik heb twee nuances toegevoegd aan de hand van feedback. Indien relevant zal ik dat blijven doen. Het artikel aanpassen aan de hand van nieuwe waardes (zoals voor het reproductiegetal, ziekenhuisopnames, sterftecijfers, etc.) doe ik niet. Dit gesprek is een momentopname en niet bedoeld als actuele nieuwspagina. 

Is corona niet zo maar een griepje?

Of corona vergelijkbaar is met het griepvirus (influenzavirus)? Kijk je naar alleen naar het sterfterisico, dan is het antwoord al nee.

De berekening van het sterfterisico (IFR) is complex en een schatting. Ook de verschillen tussen leeftijd en geslacht zijn van invloed. Toch kunnen we er wel wat zinnigs over zeggen.

Tussen 2009 en 2013 stierf één Europeaan op de duizend aan een besmetting met de griep. Dat is dus een sterftekans van 0,1 procent. Verschillende wetenschappers stellen in Nature dat het risico voor corona voor de hele bevolking in de meeste landen tussen 0,5 à 1% schommelt. De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) onderschrijft dit. Dat is dus 5 tot 10 keer zo veel.

Op dit moment schat het RIVM het sterfterisico in Nederland op ongeveer 1%.

De WHO schat de IFR op 0,23 valt er sinds 14 oktober op hun website te lezen.

Dat artikel is alleen niet ván de WHO. Het is een artikel van de Griekse wetenschapper John Ioannidis. Die heeft het artikel geschreven en het gepost op het zo gehete Bulletin of the World Health Organization. Op die website kunnen auteurs hun manuscripten deponeren en redacteuren gaan ze lezen en noteren hun beslissingen. Een daar gepubliceerd artikel bevat dus geen conclusie/consensus vanuit de WHO.

Maar zijn de maatregelen niet te zwaar? Onder de 70 is het de IFR slechts 0,5%.

Dat is nog steeds vijf keer zo veel als een griepje over alle leeftijden heen. Corona is dus sowieso dodelijker, maar er is nog zo veel meer. Ik sla persoonlijk een opname op een Intensive Care toch liever over en als je corona overleeft, dan betekent dat niet dat er geen (blijvende) schade is.

Voorkomen is wat mij betreft nog steeds beter dan genezen.

Maar de maatregelen hebben toch ook nadelen?

Jazeker! Van economische schade tot aan de psychische impact, met alle gevolgen van dien.

Zoals zelfdodingen inderdaad. Een Belgische DJ kent zelfs 31 mensen die uit het leven zijn gestapt.

Dat is superheftig. In dit geval is context wel weer heel belangrijk. Er sterven dagelijks 3 mensen door zelfdoding in België, maar van een stijgende trend lijkt gelukkig vooralsnog geen sprake. Ook in Nederland zien we nog geen verschil vergeleken bij de aantallen van vorige jaar. Dat neemt niet weg dat het verschrikkelijk moet zijn om met zo veel zelfmoorden geconfronteerd te worden. Elke coronadoden is er een te veel.

Maar er zijn (eind oktober) ‘slechts’ 7.000 mensen overleden aan corona

Op 27 oktober staat de teller inderdaad op 7.072 mensen die zijn overleden aan corona. Dat aantal stijgt echter nog steeds.

Toch is dat minder dan er overleden zijn tijdens een flink griepseizoen

Ook dat klopt. Er zijn griepepidemieën geweest die voor meer doden hebben gezorgd. Let wel, het RIVM rapporteert alleen de doden die officieel (dus getest) aan corona zijn overleden. Volgens de combinatie van de gegevens van de huisarts (verborgen coronadoden) en CBS (alle sterfgevallen) is op te maken dat het aantal zeer waarschijnlijk een stuk hoger ligt.

Maar dan nog is corona niet zo veel erger dan de griep?

Corona heeft deze ‘score’ neergezet in een periode met extreme maatregelen. Voor een griepje zijn we nooit in een intelligente lockdown gegaan. De kans dat je corona krijgt is misschien klein, maar de gevolgen zijn groot. Dat maakt het risico ook groot.

Wat bedoel je daarmee?

Tijdens een technische briefing vertelt Van Dissel (1u:00m:25s) van het Outbreak Management Team (OMT) dat in een huishouden tot 15% wordt besmet, wanneer er iemand in dat huishouden is met corona en er gewoon intensief contact is. De kans om besmet te raken is dus relatief klein, maar…

Zie je wel! Al die maatregelen voor zo’n kleine kans is gewoon onzin!

De kans op besmetting is weer wat anders dan het reproductiegetal. Iemand met corona kan wel meer dan één ander persoon besmetten. Het reproductiegetal laat zien hoe snel het virus zich verspreidt. Als dat reproductiegetal boven de één uitstijgt, dan stijgt het aantal mensen dat het virus krijgt exponentieel. Helaas lijkt het alsof veel mensen niet bevatten wat exponentiële stijging inhoudt.

Wat bedoel je daarmee?

Stel dat jij vandaag 1 euro hebt op je bankrekening hebt en het bedrag op jouw rekening de komende dertig dagen elke dag verdubbelt. Hoeveel geld heb je dan over 30 dagen?

Paar duizend euro?

Nee, dan ben je miljardair. Dat heb je om precies te zijn 1.073.741.824 euro. Dát doet exponentiële groei.

Wat zegt dat over het virus?

Zodra het reproductiegetal boven de 1 uitkomt gaat het steeds sneller. Vandaag, 27 oktober, wordt het aantal mensen met corona geschat op 160.617. Dit soort gegevens vind je terug op het corona-dashboard. Kijk je morgen weer, dan is dat getal schrikbarend hoger. Dat doet exponentiële groei.

Die aantallen kloppen voor geen meter, elke bron rapporteert weer wat anders.

Ook dat klopt, deels. Het is een schatting omdat het exacte aantal onbekend is. Maar ze kunnen wel aangeven of het gaat om tientallen, honderden, duizenden of meer. Het aantal is een realistische schatting.

Het virus verspreidt zich dus nu exponentieel?

Ja. Het reproductiegetal is op 27 oktober 1,16 (volgens het corona-dashboard gaat het om de waarde van 9 oktober). Dat is gelukkig al iets lager dan de afgelopen tijd, maar het is nog steeds zorgwekkend. Er zijn steeds meer mensen met corona.

Tijdens het persmoment op 27 oktober, zei De Jonge dat het maatregelenpakket van 13 oktober het productiegetal heeft doen dalen tot onder de een. Ook geeft hij aan dat we de komende week pas zullen zien of dat echt zo is. Ik hoop mee.

Er wordt gewoon meer getest en daarom stijgt het aantal positieve testen

Klopt. Er wordt meer getest, dus dan is het logisch dat er ook meer mensen positief getest worden. Daarom is het goed om ook naar het percentage positief te kijken. Dat steeg in oktober naar 14,4%.

De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gaat ervan uit dat versoepelingen van maatregelen mogelijk zijn als gedurende twee weken minder dan 5% van het aantal testen positief blijkt.

Kortom, we hebben wederom een serieus probleem op dit moment.

Ja, maar dat is op basis van die PCR-test en die is toch helemaal niet geschikt om corona aan te tonen?

Dat is ongenuanceerd. Het is inderdaad algemeen bekend dat je met een PCR test een stukje genetisch materiaal aantoont van het coronavirus en dat alleen een positieve PCR test niks zegt.

Precies, die test zegt helemaal niets!

Dat is onjuist. Een ‘dood’ virus geeft geen symptomen maar kan wel leiden tot een positieve PCR. Daarom is het belangrijk om het resultaat te interpreteren en…

Interpretatie leidt alleen maar tot al die fout-positieven

Die kans op een fout-positief bestaat inderdaad, maar die kans is toch superklein.

Ze voeren aanvullende tests uit. Het genetisch materiaal wordt zo’n 40 keer verdubbeld. Daardoor kan het testapparaat vaststellen of er erfelijk materiaal van dit specifieke coronavirus in het monster aanwezig is.

Als de test positief is, dan rapporteren de meeste testapparaten een zogeheten Cycle threshold-waarde. Die Ct-waarde geeft aan na hoeveel keer verdubbelen duidelijk werd dat er erfelijk materiaal van het coronavirus is aangetroffen. Hoe minder virus er in het monster zat, hoe meer verdubbelingen daarvoor nodig zijn en hoe hoger de Ct-waarde wordt. Een Ct-waarde van 15 duidt dus op meer virus dan een Ct-waarde van 37. 

Op deze manier lijkt de kans op fout-positieven in elk geval kleiner dan 0,67% (400 van 60.000).

Hmmmm, complex.

Valt mee. Vind je geen genetisch materiaal, dan is de uitslag simpelweg negatief.

Bij een hoge Ct-waarde is de kans groot dat iemand niet besmettelijk is.

Bij een lage Ct-waarde heb je corona. Heel misschien ben je niet (meer) besmettelijk, maar is het superverstandig om geen onnodige risico’s te nemen. Door in quarantaine te gaan voorkom je dat je mogelijk iemand anders besmet.

Nou, Maurice de Hond zegt dat je gewoon mensen kan knuffelen hoor, als je het maar buiten doet.

Maurice de Hond zegt inderdaad dat het de aeroselen zijn die er voornamelijk voor zorgen dat het virus zich verspreidt.

Ja, precies. Die kleine druppels zijn dé oorzaak.

Ook hier is weer te nuanceren. Het virus verspreidt zich via aerosolen. Dat is per definitie zo. Aerosolen bestaan uit een wolk van grote (> 5-10 µm) en kleine fijne druppels (< 5 µm) en druppelkernen. Vaak wordt er in de volksmond over aerosolen gesproken als men de kleine druppeltjes bedoelt, maar dat hoeft dus niet per definitie zo te zijn.

Maar het zijn toch die kleine druppels die voor de verspreiding zorgen?

Op dit moment lijkt de verspreiding voornamelijk te gaan via de grote druppels, binnen een afstand van 1,5 meter via druppelinfectie die vrijkomen bij hoesten en niezen, of indirect via contact met besmette voorwerpen of oppervlakken.

Indirect via contact met besmette voorwerpen of oppervlakken is toch zo goed als uitgesloten?

Ook lijkt de kans klein dat het nieuwe coronavirus zich verspreidt via pakketjes of oppervlakten (van een deur tot winkelwagen). Volgens het RIVM is het het laboratorium is weliswaar aangetoond dat dit kan, maar dat was bij ideale omstandigheden die zelden zullen voorkomen. Maar, regelmatig handen wassen is een relatief kleine en simpele interventie en daarmee houd je de kans zo klein mogelijk.

En via die kleine druppels dan?

Het is op dit moment onduidelijk of aerogene verspreiding (via de kleine druppels) een relevante rol speelt bij de verspreiding van het virus.

Maar waarom zegt Maurice de Hond dan dat het voornamelijk de kleine druppeltjes zijn…

Dat is zijn hypothese.

Hypo-wat?

Hypothese. Het is zijn stelling op basis van zijn waarnemingen. De stelling is echter nog niet bewezen.

Hij heeft toch allerlei data als bewijs?

Hij geeft aan dat hij goed is in data-analyse. Hij heeft allerlei gegevens geanalyseerd en hij ziet patronen. Maar daar kan hij nog geen conclusies uit trekken, zoals hij zelf ook zegt tijdens een interview.

Net zoals er meer mensen verdrinken als er meer ijs gegeten wordt. Er is wel een verband (correlatie) tussen die twee, maar dat betekent niet dat ijs eten ervoor zorgt dat je verdrinkt (causaliteit). Maurice de Hond onderschrijft dat verschil dus ook, maar geeft aan dat hij aanvullend wetenschappelijke studies heeft gevonden die zijn vermoedens bevestigen.

Dus is er toch bewijs dat hij gelijk heeft?

Het OMT geeft ook aan dat er in speciale situaties, met slechte ventilatie, ook zeker een rol is weggelegd voor de kleine druppels. De kleine druppels zijn mogelijk relevant bij verspreiding van corona bij zingen en sporten maar het lijkt er sterk op dat die kleine druppels niet bepalend zijn geweest voor het beloop van het virus.

Dus de kleine druppels hebben een aandeel, maar dat aandeel is klein?

Ja, gelukkig maar.

Hoezo gelukkig?

Stel dat die kleine druppels een groot aandeel zou hebben, dan zouden we een nog veel groter probleem hebben. Dan zouden we bijvoorbeeld mensen die met corona in het ziekenhuis belanden strikt moeten isoleren. Ventilatie alleen gaat dan niet helpen.

Dan zou er ook veel minder mogelijk zijn dan er nu is. Ziekten die zich via fijne kleine druppeltjes verspreiden en lang in de lucht blijven ‘hangen’ hebben een hoger reproductiegetal.

Enkele bekende voorbeelden hiervan zijn tuberculose en mazelen. Iemand met mazelen besmet (als er geen maatregelen zoals isolatie of vaccinaties getroffen zijn) ongeveer 17 personen! Als corona zich zo snel zou verspreiden, dan hadden we een nog veel grotere ramp gehad.

Maar hoe weten ze dan dat die kleine druppels het beloop niet bepaald hebben?

Anders had je dat in ziekenhuizen met gigantische hoeveelheden besmettingen teruggezien. Ook de wereldwijde maatregelen, die met name zijn gebaseerd op de grote druppels, zijn enorm succesvol geweest in het terugdringen van het virus.

Kortom, het is dus niet zwart-wit. Het is en-en, met een zwaartepunt. Dus hoe graag ik ook iedereen weer wil knuffelen en een zoen wil kunnen geven; ik houd 1,5 afstand.

Dus ventilatie is onzin?

Nee. Ventilatie is wel degelijk belangrijk. Het RIVM adviseert ook te ventileren. Dit advies is alleen een aanvulling op de geldende maatregelen zoals 1,5 meter afstand houden, thuis blijven bij klachten en/of indien een persoon in quarantaine is (als huisgenoot of overig nauw contact van een bevestigde patiënt) en het beperken van grote groepen in één ruimte.

Het is niet of-of, het is en-en.

En je draagt een mondkapje in publieke ruimten?

Ja, ik respecteer het dringende advies. Ondank dat de wetenschap verdeeld is over het effect. Bij een juist gebruik is een beperkt positief effect mogelijk. Het is niet primair ter bescherming van jezelf, maar ter bescherming van anderen. Stel dat je het hebt, zonder dat je het weet, dan zou een mondkapje remmend kunnen werken.

Ik zie een mondkapje als een teken van onderdrukking door de overheid

Ja, dat kan.

Ik vind dat niets een betekenis heeft, anders dan de betekenis die je ergens aan geeft. Lees die zin gerust nog een keertje.

Ik geef een andere betekenis aan het dragen van een mondkapje. Ik zie het als het dragen van een button met de tekst: “Ik geef om anderen en ik doe er alles aan om het virus te verslaan. Een signaal naar iedereen in mijn omgeving dat ze er niet alleen voor staan. Gedeelde smart, is halve smart.”.

Minister van Ark van Medische Zorg heeft gewoon toegeven dat het dragen van mondkapjes om gedragsbeïnvloeding gaat.

Dat heeft ze inderdaad gezegd. Maar stel nu, dat het zien van het mondkapje mensen meer bewust maakt om zich wat beter aan de adviezen te houden, dan is dat toch pure winst?

Dus een mondkapje dragen totdat er een vaccin is?

Dat hoeft niet. In China feesten ze al weer. Daar hebben ze het virus ook zonder vaccin onder controle gekregen.

Al is het vaccin er, mij niet gezien. Vaccins zitten vol troep.

Een vaccin is een generalisatie. Er zijn verschillende soorten. In conventionele vaccins zitten kleine deeltjes van een ziekteverwekker. Zo weinig of dusdanig verzwakt, dat ze je niet ziek maken. Het zorgt er wel voor dat je immuunsysteem het de volgende keer herkent en direct de juiste antistoffen erop af kan sturen.

Welke typen zijn er nog meer dan?

Er zijn nu ook ‘nieuwe generatie technologieën’, zoals DNA- of RNA-vaccins en de niet-replicerend en replicerend virus vector-vaccins. Het in 2019 goedgekeurde ebola-vaccin is een voorbeeld van de laatstgenoemde. Dat is het eerst goedgekeurde vaccin vanuit deze technieken.

Ook zijn er nog meer conventionele methoden zoals het proteïnesubeenheid-vaccin.

Kortom, er zijn heel veel verschillende type vaccins. Het woord vaccin zegt niets over de werking.

De ontwikkeling van een vaccin gaat nu veel te snel, normaal duurt het 10-15 jaar!

Voor elk vaccin geldt eenzelfde proces met verschillende fases. Het kan in dit specifieke geval alleen mogelijk sneller dankzij voorkennis.

Voorkennis?! Het is toch een nieuw virus?

Ja en nee. Het SARS-CoV-2 (het nieuwe coronavirus) lijkt sterk op SARS-CoV uit 2003 en MERS-CoV uit 2012. Hier is al veel vaccinonderzoek naar gedaan. Zo zijn er nog meer zaken die bijdragen aan de snelheid van het ontwikkelen van een vaccin.

Wat nog meer dan?

Het coronavirus roept meteen een immuunresponse op. Bij HIV is dat bijvoorbeeld niet het geval en dat maakt het vinden van een vaccin voor HIV ook zo complex. Ook hebben ze de genetische code van het coronavirus.

Dus?

Ouder vaccintechnieken zijn gebaseerd op inactieve of verzwakte virusdeeltje. Dan moeten ze het virus kweken en daarmee experimenten uitvoeren. Met de genetische code kunnen ze kunstmatig in een lab, zonder het echte virus, een vaccin ontwikkelen.

Na het delen van de code door China in januari, konden ze over de hele wereld met onderzoek worden begonnen.

Ook worden ontwikkelfases nu parallel uitgevoerd. Dus preklinisch en klinisch tegelijk. Of dat het vaccin al wordt geproduceerd en gedistribueerd alvorens het is goedgekeurd. Dat levert allemaal tijdwinst op.

Het draait alleen maar om financiële belangen…

Financiële belangen zijn er zeker. Een vaccin krijg je niet voor een prikkie. We zitten in een noodsituatie. De pandemie richt de economie ten gronde, met alle gevolgen van dien. De hele wereld wil zo snel mogelijk een oplossing. Al die investering die nu in no-time geregeld zijn, vallen in het niets bij de schade die het virus aanricht. Er wordt dus overal onderzoek gedaan.

Is het wel veilig als het zo snel gaat?

We hebben een vaccin heel hard nodig, maar dat wil niet zeggen dat ze essentiële stappen overslaan. De eisen aan een vaccin zijn enorm streng. Het proces dat een vaccin doorloopt is altijd hetzelfde.

Maar de overheid gaat voor mij niet bepalen wie ik tot die tijd wel of niet mag knuffelen.

Dat kan je standpunt zijn. Er zouden ook mensen kunnen zeggen dat de overheid niet het recht heeft om te bepalen wanneer iemand stil moet staan of door mag rijden.

In 2019 vielen slechts 661 verkeersdoden. Dat is ongekend weinig vergeleken bij het aantal mensen dat overlijdt door de gevolgen van bijvoorbeeld een leefstijl gerelateerde aandoening.

Mensen kunnen zeggen dat de regels en wetten rondom verkeersveiligheid slechts een manier zijn van de overheid om de bevolking te onderdrukken. Mensen in het gareel te houden. En ze kunnen benadrukken dat als je niet in de pas loopt dat je dan geldboetes krijgt, je rijbewijs wordt ingenomen en/of zelfs gevangenisstraf krijgt.

Die mensen zouden heel hard kunnen roepen: vanaf nu kies ik voor mijn vrijheid en rijd ik gewoon door rood, ik ga overal te hard rijden en haal voortaan rechts in #ikdoenietmeermee.

Nou, nou, rustig Carlo, dat is wel een beetje een botte vergelijking…

Is dat zo? Ja, je proeft terecht een stukje frustratie. Maar zo komen, eerlijk gezegd, veel online berichten rondom corona, wel op mij over.

De coronaregels zijn niet je vijand, we hebben te maken met een virus dat in staat is zich zo snel te verspreiden dat het ons hele zorgstelsel ontwricht! Met alle gevolgen van dien. Ik ben ook klaar mee met alle consequenties en dan heb ik alleen nog maar luxeproblemen.

Maar ja, dat interesseert het virus toch echt allemaal geen ene reet.

De overheid trekt wel te veel macht naar zich toe

In juni ontstond het idee om de noodverordeningen te vervangen door de tijdelijke coronawet. Daar kwam terecht, vind ikzelf ook, flink wat kritiek op. Het wetsvoorstel is inmiddels flink aangepast en de Tweede Kamer heeft op 13 oktober ingestemd met de wet.

Belangrijke wijziging is dat de Tweede Kamer vooraf moet instemmen met een ingrijpende coronamaatregel. Je krijgt nu een veel meer overwogen en democratische besluitvorming. Een stuk beter dan de huidige situatie op basis van noodverordeningen.

Na de Tweede Kamer heeft op 27 oktober ook de Eerste Kamer ingestemd met de tijdelijke coronawet. Een ruime meerderheid van de senaat steunt de wet inclusief de aanpassingen die de Tweede Kamer heeft aangebracht.

Burgers kunnen het land niet met z’n allen besturen. Daarom kiezen we volksvertegenwoordigers. De wet is aangenomen op basis van democratische besluitvorming.

De tijdelijke wet vervangt de huidige noodverordeningen en geldt in eerste instantie voor drie maanden. Nu hopen op een goed beleid om ons door deze shitzooi heen te loodsen en daar zijn we zelf bij hè? Wij zijn de grootaandeelhouder.

Nou, ik ben niet bang om het te krijgen

Ik ben ook niet bang, maar ik voorkom liever dan dat ik genees. Ik eet gezond, heb geen overgewicht, geen chronische ziekte(n), rook niet, beweeg voldoende, slaap goed, vermijd stress zo veel mogelijk, ben 45 jaar, etc. Allemaal aspecten die zullen bijdragen aan de kans op een mild verloop, als ik corona zou krijgen. Maar dan nog, dat geeft mij geen garantie.

Daarbij wil ik ook geen doorgeefluik zijn van iets wat iemands anders gezondheid ernstig kan schaden. Of het nu gaat om het vroegtijdig overlijden van iemand die toch niet meer zo lang te leven had tot aan dat het gaat om iemand die in de problemen komt doordat de reguliere zorg afgeschaald moet worden.

Hoe eerder we eraf zijn, hoe beter.

Wat stel jij dan voor?

We moeten het samen doen. Met de nadruk op DOEN.

Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen is het belangrijk dat iedereen zich aan de maatregelen houdt. Voor nu? Houd afstand. Werk thuis. Blijf bij klachten thuis en laat je testen. Was regelmatig je handen, in ieder geval als je thuiskomt. Nies en hoest in je elleboog.

En stop de oeverloze discussie rondom het geneuzel in de marge en focus op de grootaandeelhouders. Laat de ruis in de (sociale) media lekker voor wat het is en lees de broninformatie goed door, als je toch geïnteresseerd bent.

Blijf alert, want fake news is overal!

Ik hoop dat we dan met kerst weer lekker bij elkaar aan tafel kunnen aanschuiven en de ellende van 2020 snel kunnen vergeten.

Dus we mogen geen kritische vragen stellen?

Natuurlijk wel! Ik ben ook superblij met kritische vragen. Sterker nog, ik denk dat het enorm heeft bijgedragen.

Waaraan?

Neem bijvoorbeeld de coronawet. Als iedereen had zitten slapen, dan had die er toch anders uit gezien. Kritische vragen houdt mensen scherp en zet mensen aan het denken. Dat is top!

Waarom ben je dan zo klaar met al die kritische berichten op social media?

Ik ben niet klaar met kritische berichten. Soms krijg ik alleen het idee dat er vragen gesteld worden zonder geïnteresseerd te zijn in het antwoord. Of dat er vragen gesteld worden waarvan ik denk: dan heb je ook niet echt je best gedaan om het antwoord te vinden.

Het zijn vaak emotionele pleidooien die aanslaan en massaal gedeeld worden. Door het suggestieve taalgebruik heeft het een opruiend karakter zonder dat er kritisch naar de tekst gekeken wordt.

Ik hoop ook oprecht dat mensen kritisch naar mijn teksten kijken. Ik heb mijn best gedaan om het zo goed mogelijk te nuanceren, maar ik ben ook maar mens. Dit artikel zou foute logica, methodologische fouten, of slechte communicatie kunnen bevatten. Ik kan je echter verzekeren dat, voor zover dit artikel imperfect is, het geen fout is die ik bewust heb begaan.

Heb je afsluitend nog een advies?

Onthoud wat de oorzaak is van deze ellende: het coronavirus. Onze gemeenschappelijke vijand. Samen staan we sterk. Blijf gezond!

Nog een bakkie op 30 oktober: ik vind wel dat je aandacht voor het sterftecijfer iets te groot is…

Héél goed punt! Dank voor het benoemen. Over die sterftecijfers wordt het meest gediscussieerd, maar daar ligt inderdaad niet het zwaartepunt van ons probleem.

Het is de druk op ons zorgsysteem wat ervoor zorgt dat maatregelen noodzakelijk zijn. Die druk is de afgelopen tijd weer enorm toegenomen. Reguliere zorg wordt afgeschaald… met alle gevolgen van dien. En wat is dan belangrijker? Een reeds geplande operatie van iemand met kanker of iemand die acute zorg nodig heeft omdat hij of zij anders per direct overlijdt aan de gevolgen van corona. Die beslissing wil niemand nemen, toch?

Die druk op het zorgstelsel moet omlaag en dat doe je door het virus aan te pakken en dat kunnen we alleen samen.

Help mee!

Welk eetpatroon en leefstijl je kiest is jouw beslissing. Ik verstrek alleen betrouwbare, praktische en motiverende informatie, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat je kunt gebruiken bij het maken van jouw keuzes. Ik vermijd graag het geneuzel in de marge en focus op hetgeen waar de grootste winst te behalen is.

Deel het artikel gerust op social media en/of laat me weten wat je ervan vindt. Dankjewel, Carlo Kool.

Carlo Kool (1975) is voedingsdeskundige. Hij volgde onder andere de opleiding Gewichtsconsulent en diverse cursussen op het gebied van voeding en gezondheid van Wageningen University & Research.