Wat vandaag gezond is, is morgen ongezond

De verwarring rondom voeding is gigantisch

• Melk is goed voor je botten! Nee, het is de witte sloper!
• Zonder brood is idioot! Niet waar, lees het boek Broodbuik maar…
• Een ei hoort erbij! Ja en een hoog cholesterol zeker ook?
• Van aspartaam krijg je kanker! Pffff, uit talloze onderzoeken in de afgelopen jaren blijkt dat aspartaam geen relatie heeft met kanker. 
• Wie gezond en gevarieerd eet krijgt genoeg binnen. Echt niet, er zit niets meer in onze voeding tegenwoordig.
• Je moet vaker vis eten i.v.m. omega-3. Niet doen, vis stikt van de zware metalen! 
• Sinaasappelsap is gezond, bevat lekker veel vitamine C. Kijk uit, het stikt van de suiker en is net zo slecht als een glas cola.
• Zuivel en gluten zijn slecht voor je. Ha, vermijden is pas slecht. Dan loop je kans ondervoed te raken.
• Etc.

Snap jij het nog?

Hoe kunnen de meningen zo verschillen?

De verwarring wordt met de dag groter. Ik snap het wel als je zegt: “Wat vandaag gezond is, is morgen ongezond”.

Ik word er zelf af en toe al gek van en voeding is mijn vak. Dan lees ik weer eens wat en denk ik: “Waar komt dit nu weer vandaan?” of “Hoe ongenuanceerd kun je zijn!”

Sensatie verkoopt

Het is nooit een genuanceerd verhaal. De kopjes in de media zijn erop gericht om een emotie uit te lokken, sensatie verkoopt. Ze zijn er ook echt heel goed in geworden. Kijk even naar de volgende recentelijke koppen uit het nieuws:

• Hoogleraar: Natuurlijk voedsel is ongezond
• De hoogleraar schildklierziekten: ‘Eet brood!’
• Kinderen ondervoed door ‘te gezond’ eten
• Veel melk drinken is helemaal niet zo gezond
• Etc.

Dat wekt toch emotie op? Bij mij wel. Vooral in de categorie: “Wat nu weer?!” 🙂

De inhoud is vervolgens net zo ongenuanceerd of eenzijdig als de kop. Waarom? Nou, de inhoud moet ook verkopen. Ja, anders praten we er toch niet over met z’n allen? Dan lezen we het en is het klaar. Dat zou een anticlimax zijn. Dat willen ze voorkomen, er moet juist bij de koffieautomaat over doorgekletst worden. Het liefste met bronvermelding, want dan gaan we die bron toch ook maar in de gaten houden. Verkopen is het doel.

Maar wat moet je dan geloven?

Eigenlijk is het heel simpel. Ze hebben allemaal gelijk. Wat?! Yep. Ik zal uitleggen wat ik bedoel.

Stel je eens voor dat je in een landelijke omgeving gaat wonen. De dichtstbijzijnde plek om boodschappen te doen is 30 km verder. Je hebt nog geen auto, maar die wil je nu wel aanschaffen om de boodschappen mee te kunnen doen. Je gaat verschillende mensen om advies vragen. Wat vinden zij?

• Jacqueline Milieu vindt een elektrische Smart ideaal. De boodschappen? Die passen prima op de bijrijdersstoel.
• Piet Blauw vind dat geen goed idee, volgens hem vindt de politie dat gevaarlijk.
• Henk Groot zegt: “Koop een stationwagen, daar past alles in!”
• Nou, zegt Harry Wetenschapper, ik ken geen onderzoek die dat onderschrijft.
• Jeanette Tweeling raadt de Smart ook af. “Dan moet je altijd alleen boodschappen doen”, roept ze.
• Marjan Pomp geeft als tip om een diesel auto te kopen, tankt lekker goedkoop.
• Hans Duiten keurt dat idee weer direct af en begint een verhaal over wegenbelasting.
• Pauline Profijt adviseert gewoon een oud tweedehands “rammelbakkie” voor die kleine stukjes.
• Eline Termijn roept: “Goedkoop is duurkoop, denk lange termijn!”
• Max Verstappen vindt de Bugatti Veyron Super Sport wel wat, die heeft een top van 429 km/uur. Ben je lekker snel heen en terug.

Allemaal hebben ze een punt

Allemaal hebben ze een punt en zo gaat het ook met voedingsadviezen. De insteek is alleen eenzijdig. Laat ik de eerste twee artikelen uit de media, die ik eerder noemde, even als voorbeeld nemen.

Natuurlijk voedsel is ongezond? Oh ja? Ja! Jaarlijks lopen ongeveer 725.000 Nederlanders een voedselvergiftiging op. Slechte hygiëne is meestal de oorzaak. Met bewerkt en geconserveerd voedsel is dat risico veel kleiner, dus bewerkt voedsel is gezonder.

Dat is natuurlijk maar één kant van het verhaal. Werk je hygiënisch, dat zijn de voordelen van puur, onbewerkt en natuurlijk voedsel uiteraard groter. Zeker op lange termijn. Onbewerkt voedsel bevat veel meer essentiële voedingsstoffen.

Je moet brood eten anders loop je het risico op schildklierproblemen? Oh ja? Ja! De overheid heeft namelijk lang geleden besloten om jodium aan brood toe te voegen via bakkerszout. Het doel is om zo te voorkomen dat mensen een jodiumtekort krijgen. Eet je geen brood, dan “slik” je dus geen jodium supplement meer en loop je het risico op een tekort.

Dat mogelijke tekort kun je natuurlijk ook voorkomen door bijvoorbeeld voldoende vis, schaal- en schelpdieren, zeewier en zeekraal te eten waar jodium van nature in zit. Wel zo handig om even te vermelden, maar dat zijn ze misschien net even vergeten. 😉

Laat je niet gek maken!

“Elk nadeel hep z’n voordeel”, zou Cruijff gezegd hebben. Zo werkt het met alles, van het uitkiezen van een geschikte auto tot aan het uitkiezen van gezonde voeding.

Daarom is een gevarieerd eetpatroon ook zo ontzettend belangrijk. Dan krijg je nooit te veel van het één en nooit te weinig van het ander binnen.

Doorvragen

Vraag vooral ook door. Vraag: “Hoe weet je dat?” Als het antwoord is: “Dat heeft op Facebook gestaan”, dan weet je vanzelf waar je aan toe bent. Toch?

Is het een verwijzing naar een artikel op internet met de tekst: “Artsen Willen Niet Dat Je Dit Weet”, neem de kop dan vooral juist wél serieus. Vaak is dat soort advies dusdanig ongenuanceerd (klok mist klepel) en ongezond voor je, dat een arts ook echt liever niet heeft dat je het leest. Laat staan dat je het advies zou opvolgen. Artsen hebben het al druk genoeg met mensen oplappen.

Bij twijfel, niet inhalen

Twijfel je over iets? Vraag het na bij onafhankelijke experts, die in staat zijn om te nuanceren en je alles kunnen vertellen over de voor én nadelen van iets. Vraag ook dan nog steeds naar de bron, bij voorkeur wetenschappelijk.

Bizar advies

Wat is het meest bizarre advies dat jij hebt gehoord of gelezen? Laat het hieronder bij de reacties even weten.

Help mee!

Welk eetpatroon en leefstijl je kiest is jouw beslissing. Ik verstrek alleen betrouwbare, praktische en motiverende informatie, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat je kunt gebruiken bij het maken van jouw keuzes. Ik vermijd graag het geneuzel in de marge en focus op hetgeen waar de grootste winst te behalen is.

Deel het artikel gerust op social media en/of laat me weten wat je ervan vindt. Dankjewel, Carlo Kool.

Carlo Kool (1975) is voedingsdeskundige. Hij volgde onder andere de opleiding Gewichtsconsulent en diverse cursussen op het gebied van voeding en gezondheid van Wageningen University & Research.