Een medicijn tegen overgewicht

De Heilige Graal, een medicijn tegen overgewicht

Een medicijn tegen overgewicht is de Heilige Graal voor farmaceutische bedrijven. Het is een grote en groeiende markt over de hele wereld. De lijst van middeltje en medicijnen die dachten de oplossing te hebben, wordt groter en groter.

Het nieuwe medicijn tegen overgewicht is Liraglutide

Het nieuwe medicijn tegen overgewicht is Liraglutide. Dit is in december 2014 door de FDA (US Food and Drug Administration) goedgekeurd. Het mechanisme waardoor liraglutidebehandeling leidt tot gewichtsverlies wordt niet geheel begrepen, maar het lijkt de eetlust te beïnvloeden door het gevoel van verzadigdheid te vergroten en honger te verminderen [1 & 6]. Ze weten wel wat het doet, maar het is onzeker wat de exacte reden is waarom mensen er gewicht door verliezen.

Je moet moet nog wel op dieet

Het medicijn wordt aanbevolen als aanvulling op een caloriebeperkt dieet en fysieke activiteit [1].

De werking van Liraglutide

Wat doet Liraglutide eigenlijk? Wat ze wel weten is dat het indirect je bloedsuikerspiegel beïnvloed. Dat is heel slim bedacht, want een stabiele bloedsuikerspiegel voorkomt verhoogde vetopslag, energiedips (zoals een after lunch dip) en snaaigedrag. Dat zal dus zeker een van de reden zijn waarom je gewicht verliest.

Een instabiele bloedsuikerspiegel wordt trouwens veroorzaakt door te veel (snelle) koolhydraten. Denk daarbij aan alle soorten brood, pasta, rijst, aardappelen, frisdranken, suikerhoudende producten, etc. Ook volkorenbrood? Ja ook volkorenbrood. Het zit hem in de hoeveelheid. Met één volkoren boterham is er nog niets aan de hand, maar vier stuks doen je bloedsuiker spiegel wél snel stijgen. Dit heeft te maken met de glycemische index en glycemische lading van producten. Zie ook het artikel over glycemische lading op deze site (https://supersnelgezond.nl/glycemische-lading/).

Het resultaat van Liraglutide

Het gemiddelde gewichtsverlies voor responders op de behandeling met Saxenda (het merk waaronder Liraglutide in de markt is gezet voor mensen zonder diabetes) is misschien wel significant in wetenschappelijk termen, maar ik vind het in de praktijk wel meevallen.

In 56 weken verloren mensen door het caloriebeperkt dieet, de fysieke activiteit en het medicijn 11,7% van hun totaalgewicht versus 1,7% voor niet-responders. De mensen die een placebo kregen, in plaats van het medicijn, verloren gemiddeld 10,0% van hun totaalgewicht versus 0,1% gewichtstoename in niet-responders [7].

Dus stel, je weegt 100 kg. Dan val je in iets meer dan een jaar tijd, door het dieet, de fysieke activiteit en het medicijn, gemiddeld 11,7 kg af. Dat is gemiddeld 1,7 kg meer dan een vergelijkbaar iemand die het medicijn niet slikt.

Bijwerkingen van Liraglutide

Liraglutide heeft echter wel wat mogelijke bijwerkingen, maar waarschijnlijk “helpen” die ook de extra kilo’s te verliezen :-).

De bijwerkingen zijn zeer vaak (> 10%) misselijkheid en diarree. Maar ook vaak (1–10%) nasofaryngitis, bronchitis, hypoglykemie (zeer vaak bij combinatie met een sulfonylureumderivaat), verminderde eetlust, braken, dyspepsie, gastritis, gastro-oesofageale reflux, buikpijn, winderigheid, abdominale distensie, obstipatie, kiespijn, hoofdpijn, duizeligheid, moeheid, verhoogde hartslag en reactie op de injectieplaats in de vorm van huiduitslag [4].

Stel dat je daar nu allemaal geen last van hebt, ben je dan gevrijwaard van eventuele nadelige effecten? Nee, er kunnen lange termijn effecten zijn.

Postmarketing surveillance Liraglutide

Er is nog een postmarketing surveillance gaande. Het doel van een postmarketing surveillance (PMS) is het goed gebruik van geneesmiddelen te bevorderen door onderzoek te verrichten naar de veiligheid, de werkzaamheid en het voor- schrijfbeleid. PMS levert gegevens op over de verhouding tussen werkzaamheid en schadelijkheid. Het verrichten van PMS kan worden verplicht als een middel voorwaardelijk is geregistreerd vanwege de aannemelijkheid dat het een bijdrage levert aan het bestrijden van een ernstige aandoening, maar nog niet aan alle eisen voor registratie is voldaan [5].

De FDA postmarketing surveillance voor Saxenda [6]:

• klinische proeven om dosering, veiligheid en werkzaamheid bij pediatrische patiënten te evalueren;
• een onderzoek naar de potentiële effecten op de groei, seksuele rijping, en het centrale zenuwstelsel systeem ontwikkeling en functie in onvolwassen ratten te beoordelen;
• een register bijhouden van ten minste 15 jaar looptijd om een toename van schildklierkanker gerelateerd aan Saxenda te kunnen identificeren;
• en een evaluatie van het potentiële risico van borstkanker met Saxenda in lopende klinische onderzoeken.

Bovendien lopen er nog cardiovasculaire onderzoeken [6].

Welke medicijnen tegen overgewicht gingen Liraglutide voor?

Liraglutide volgt het volgende rijtje medicijnen in de strijd tegen overgewicht op:

• Desoxyephedrine (goedgekeurd door de FDA in 1947, wordt bijna niet meer verkocht vanwege het verslavende effect ala speed, het is niet vrij verkrijgbaar) [2 & 15]
• Phentermine (goedgekeurddoor de FDA in 1959, 14 van de 27 bedrijven zijn al gestopt met de productie,wordt bijna niet meer verkocht vanwege het verslavende effect ala speed, het is niet vrij verkrijgbaar) [3 & 8]
• Phenmetrazine (goedgekeurd door de FDA in 1956, van de markt gehaald in 1965 omdat het als drugs werd gebruikt) [11]
• Diethylpropion (goedgekeurd door de FDA in 1959, 6 van de 10 bedrijven zijn al gestopt met de productie, wordt bijna niet meer verkocht vanwege het verslavende effect ala speed, het is niet vrij verkrijgbaar) [9]
• Fenfluramine (goedgekeurd door de FDA in 1973, in 1997 van de markt gehaald ivm zorg over schade aan hartkleppen) [2]
• Dexfenfluramine (goedgekeurd door de FDA in 1996, in 1997 van de markt gehaald ivm zorg over schade aan hartkleppen) [2 & 3]
• Sibutramine (goedgekeurd door de FDA in 1997, in 2010 van de markt gehaald ivm verhoogd aantal hartaanvallen en beroertes) [2]
• Rimonabant (negatief advies van de FDA in 2007 ivm suïcidale gedachten en depressies, eind 2007 was het wel verkrijgbaar in Nederland totdat eind 2008 het Europees Geneesmiddelenbureau de vergunning besloot te schorsen) [10]
• Orlistat (goedgekeurd door de FDA in 1999, sinds 2010 moet er op de verpakking staan dat het een ernstige leveraandoening kan veroorzaken obv 25 incidenten) [3]
• Mazindol (goedgekeurd door de FDA in 1973, wordt niet meer verkocht als middel tegen overgewicht) [12]
• Fenfluramine (goedgekeurd door de FDA in 1973, van de markt gehaald in 1997 vanwege o.a. hartklepbeschadingingen) [13]

Is er een wondermiddel?

Nee, er bestaat geen wondermiddel. Je kunt niet verwachten dat je hetzelfde (eet)patroon kunt behouden dat in de eerste plaats voor het overgewicht heeft gezorgd en het vervolgens kunt oplossen met een middeltje. Dan laat je het probleem voor wat het is en probeer je het symptoom met een medicijn te bestrijden. Dat is toch onlogisch? Er wordt sowieso nog steeds een caloriebeperkt dieet en fysieke activiteit geadviseerd. En al zou je geen last hebben van alle bijwerkingen, dan is het resultaat zelfs nog minimaal. In het eerder genoemde voorbeeld, gemiddeld 1,7 kg extra gewichtsverlies na 56 weken.

De enige echte oplossing voor overgewicht

De enige echte oplossing voor overgewicht is niet zo zeer minder, maar juist anders gaan eten en meer bewegen. Stel dat je alles al geprobeerd hebt en je nog steeds overgewicht hebt, dan kan ik je echt de digitale cursus Gezond Slank aanraden. Die cursus bevat essentiële kennis die er voor zorgt dat je op een gezonde manier maximaal resultaat kunt behalen met minimale aanpassingen.

Soms hoor ik mensen zeggen: “Ik eet al bijna niks en super gezond”. Keer op keer blijkt er dan toch een logische verklaring te zijn waarom het afvallen niet lukte. Om 0,5 – 1 kg per week af te vallen, hoef je echt niet op een dieet van worteltjes en water. Met de juiste kennis uit de digitale cursus is het zoveel makkelijker om af te vallen en dan snap je erna ook waarom een tijd een dieet volgen alleen maar op korte termijn werkt. Lees meer…

Bronnen:
[1] http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/news_and_events/news/2015/01/news_detail_002255.jsp&mid=WC0b01ac058004d5c1
[2] http://www.fda.gov/ForConsumers/ConsumerUpdates/ucm312380.htm
[3] http://www.fda.gov/drugs/drugsafety/postmarketdrugsafetyinformationforpatientsandproviders/
ucm180078.htm
[4] https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/Preparaatteksten/L/liraglutide.asp
[5] http://medischcontact.artsennet.nl/web/file?uuid=64dad556-3c4d-4c4f-b054-3d249186d45e&owner=edd25d86-f55d-4a2c-9b95-f1aed95fb19d
[6] http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm427913.htm
[7] http://www.novonordisk.com/bin/getPDF.1900312.pdf
[8] https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/drugsatfda/index.cfm?fuseaction=Search.Overview&DrugName=PHENTERMINE%20HYDROCHLORIDE
[9] https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/drugsatfda/index.cfm?fuseaction=Search.Overview
[10] https://nl.wikipedia.org/wiki/Rimonabant
[11] https://en.wikipedia.org/wiki/Phenmetrazine
[12] http://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/drugsatfda/index.cfm?fuseaction=Search.SearchAction&SearchType=BasicSearch&SearchTerm=MAZINDOL
[13] http://gebu.artsennet.nl/Archief/Tijdschriftartikel/De-geschiedenis-van-dexfenfluramine.htm
[14] http://desoxyn.net/
[15] http://www.fda.gov/ohrms/dockets/ac/04/briefing/2004-4068B1_05_Approved-Drugs.pdf

Help mee!

Welk eetpatroon en leefstijl je kiest is jouw beslissing. Ik verstrek alleen betrouwbare, praktische en motiverende informatie, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat je kunt gebruiken bij het maken van jouw keuzes. Ik vermijd graag het geneuzel in de marge en focus op hetgeen waar de grootste winst te behalen is.

Deel het artikel gerust op social media en/of laat me weten wat je ervan vindt. Dankjewel, Carlo Kool.

Carlo Kool (1975) is voedingsdeskundige. Hij volgde onder andere de opleiding Gewichtsconsulent en diverse cursussen op het gebied van voeding en gezondheid van Wageningen University & Research.