De Schijf van Eén

Dit is de Schijf van Eén?

Dit is de Schijf van Eén (zie het plaatje hierboven). Nu denk je misschien: “Waarom nog zo’n schijf en wat moet ik daar nu weer mee?”

Voordat ik uitleg wat de Schijf van Eén inhoudt, leg ik eerst uit waarom deze Schijf van Eén noodzakelijk is en hoe ik op het idee ben gekomen.

Verwarring in voedselland?

Na alle verwarring rondom de nieuwe Schijf van Vijf van het Voedingscentrum heb ik eens goed nagedacht. Iedereen dook namelijk de details in en de focus zat vooral op wat er mis is met de nieuwe Schijf van Vijf. De discussie ging met name over verzadigd vet, brood en zuivel.

De meningen zijn vervolgens zo ontzettend verdeeld en dat veroorzaakt veel verwarring. Die verwarring helpt mensen totaal niet bij het maken van gezonde keuzes.

Huidige stand in Nederland

Dat veel Nederlanders ongezonde keuzes maken is wel een feit. Dat blijkt onder andere ook uit de volgende cijfers.

Op dit moment hebben 8 miljoen Nederlanders overgewicht, 5,3 miljoen Nederlanders 1 of meer chronische ziekten, ruim 1,5 miljoen Nederlanders hart- en vaatziekten en 1 miljoen Nederlanders diabetes. Kanker is op dit moment doodsoorzaak nummer 1 en jaarlijks komen er meer dan 100.000 nieuwe gevallen van kanker bij. In 2030 verwacht men 7 miljoen mensen met 1 of meer chronische ziekten. In dat jaar zijn er waarschijnlijk ruim 1,2 miljoen mensen met diabetes in ons land. Elke week krijgen namelijk 1.000 mensen diabetes. Zo kan ik nog wel even doorgaan. 🙁

Dit gaat dus echt de verkeerde kant op en niet zo’n beetje ook! Het zijn allemaal zaken waarvan bewezen is dat voeding een grote rol speelt.

Is de Schijf van Vijf de schuldige?

De Schijf van Vijf kreeg deze week bijna overal de schuld van, terwijl bijna niemand (maar dan ook echt bijna niemand!) netjes de regels van de Schijf van Vijf volgt. Wist je bijvoorbeeld dat je met drie bruine boterhammen met Goudse kaas en een met vleeswaren de regels van Schijf van Vijf al enorm schendt?

Wat is daar nu mis mee? Welnu:

• Het had volkorenbrood moeten zijn;
• Je eet te veel kaas die ook nog eens te vet is;
• En bewerkt vlees past niet in de Schijf van Vijf.

De Schijf van Vijf bevat ook best veel regels en je moet er voor gestudeerd hebben om het allemaal te begrijpen.

Maar wanneer niemand eet volgens de Schijf van Vijf, dan kan dat eetpatroon dus ook niet de oorzaak zijn. Toch?

Wat nu?

Maar ja, wat nu? Veel mensen snappen er helemaal niets meer van. “Wat vandaag gezond is, is morgen ongezond“, is een uitspraak die ik steeds vaker hoor.

Er moet dus iets komen dat simpel te onthouden én makkelijk toe te passen is. Iets wat mensen niet beperkt, maar wel een goede richting geeft en direct veel resultaat oplevert.

Het grootste probleem eerst aanpakken

Toen ging er ineens een lampje branden.

Op dit moment haalt 95% van de volwassenen in Nederland de ondergrens van 200 gram groenten niet. De ondergrens voor jongeren (7-18 jaar) is 150 gram en daarvan haalt 99% het niet om voldoende groenten te eten. Die aanbevolen hoeveelheid is een minimum om tekorten en problemen te voorkomen.

Inmiddels is het advies met de nieuwe Schijf van Vijf opgehoogd naar minimaal 250 gram groenten. Er zullen dus mensen zijn die op dit moment misschien wel de 200 gram groenten per dag halen, maar volgens de nieuwe regel nu dus ook te weinig groenten eten.

Het voordeel van meer groenten

Het eten van voldoende groenten en fruit is juist zo belangrijk!

Dat blijkt ook weer uit een recent grootschalig wetenschappelijk onderzoek onder 65.226 mensen dat 8 jaar duurde. Uit dat onderzoek blijkt dat het advies 375 gram groenten per dag zou moeten zijn.

Mensen die zeven of meer porties fruit en groenten per dag eten, hebben namelijk een 42% lager risico op vroegtijdig overlijden vergeleken bij degenen die minder dan een portie eten. Laat dit even tot je doordringen, 42%… (!!)

Dit is overigens geen goed bewaard geheim. Het onderzoek is destijds uitgebreid in het nieuws geweest. Iedereen lijkt het alleen al weer vergeten te zijn.

Stap 1 “Eet meer groenten”

Dus laten we simpelweg met het begin beginnen: “Eet meer groenten“. Hoe doe je dat? Heel simpel door 1 regel te onthouden: “Eet 80% van de tijd minimaal 60% groenten”. Kijk naar je bord en zorg dat meer dan de helft van wat daar ligt uit groenten bestaat.

Eet dus 80% van de tijd meer groenten dan al het andere (zoals vlees, vis, graanproducten, zuivel, etc). Dan houd je 20% van de tijd over om eventueel andere keuzes maken.

Heel makkelijk dus die Schijf van Eén. 🙂

Vul de groenten aan met wat bij jou past

Vul die 60% groenten aan met wat bij jou past (wel/geen zuivel, wel/geen brood, etc). Kies wel voor pure en onbewerkte voeding. Wat is puur en onbewerkt? Ook heel simpel.

Eet puur en onbewerkt

Met puur en onbewerkt bedoel ik voeding uit de natuur. Producten uit een fabriek vallen daar niet onder. Even een paar voorbeelden van pure en onbewerkte voeding versus bewerkte producten.

Appel – appelmoes – appelsap

Een appel is puur en onbewerkt. Appelmoes is bewerkt en appelsap valt in de categorie vrije suikers (yep, net als cola).

Biefstuk – gehakt – slavink

Een biefstuk is puur en onbewerkt (kies bij voorkeur voor biologisch). Een pak gehakt is vaak al iets bewerkt en een slavink… uhm… nou ja, goed, je begrijpt wel wat ik bedoel. Een slavink valt zelfs in de categorie kankerverwekkend.

Volkorenbrood – bruinbrood – witbrood

Volkorenbrood wordt gemaakt van de hele graankorrel. Volkorenbrood is eigenlijk al een bewerkt product, maar bruinbrood wordt gemaakt van meel waar zemelen en kiemen gedeeltelijk zijn uitgezeefd zijn. Zonde, want daar zitten juist de voedingsstoffen in. Witbrood is helemaal een bewerkt product. Het valt in de categorie geraffineerde koolhydraten. Witbrood wordt gemaakt van bloem en daar zijn alle zemelen en kiemen uitgezeefd. Het resultaat is een vulmiddel.

Controleer altijd de ingrediëntenlijst

Controleer altijd de ingrediëntenlijst. Bevat een product meer dan vijf ingrediënten en heb je geen idee wat ze zijn? Leg het product dan maar gewoon terug in het schap. Het is wel eetbaar, maar voeding is toch echt iets heel anders.

Eet met mate en varieer

Eet natuurlijk met mate en varieer. Variatie is ook een ontzettend belangrijk element. Zo krijg je nooit te veel en nooit te weinig van iets binnen.

Conclusie

De Schijf van Eén is dus ideaal én simpel te onthouden. Eet 80% van de tijd minimaal 60% groenten. Vul je groenten aan met pure en onbewerkte voeding en eet met mate en varieer.

Doe dit eens 30 dagen. Je krijgt vanzelf meer energie en zin om uit te zoeken wat verder het beste bij jou past. Dan kun je ook nog wat puntjes op de “i” zetten. Misschien wel door de regels van het zuur-base eetpatroon te gaan volgen. 🙂

Help mee!

Welk eetpatroon en leefstijl je kiest is jouw beslissing. Ik verstrek alleen betrouwbare, praktische en motiverende informatie, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat je kunt gebruiken bij het maken van jouw keuzes. Ik vermijd graag het geneuzel in de marge en focus op hetgeen waar de grootste winst te behalen is.

Deel het artikel gerust op social media en/of laat me weten wat je ervan vindt. Dankjewel, Carlo Kool.

Carlo Kool (1975) is voedingsdeskundige. Hij volgde onder andere de opleiding Gewichtsconsulent en diverse cursussen op het gebied van voeding en gezondheid van Wageningen University & Research.