Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin Hall
Spread the love!

Wat is het belangrijkste als het gaat om lichaamsgewicht? Koolhydraten, calorieën of kwaliteit?

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallSupertof, ik mocht vandaan aanwezig zijn bij de presentatie “Koolhydraten, calorieën of kwaliteit?” van Kevin Hall aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

Kevin Hall is van oorsprong een natuurkundige en op dit moment een senior onderzoeker bij het National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK).

Zijn laboratorium onderzoekt hoe metabolisme en de hersenen zich aanpassen aan verschillende interventies op het gebied van voeding en lichamelijke activiteit. Ze voeren experimenten uit om de complexe mechanismen die de stofwisseling van macronutriënten, de lichaamssamenstelling en het energieverbruik reguleren, beter te begrijpen.

Een uniek aspect van hun laboratorium omvat de ontwikkeling van wiskundige modellen om de experimentele resultaten kwantitatief te beschrijven, uit te leggen, te integreren en te voorspellen.

Calorieën tellen

Kevin Hall startte zijn presentatie met het fenomeen kilocalorieën tellen. Hij verwees hierbij naar een artikel “Counting Calories as an Approach to Achieve Weight Control” [1]. Het ging om de suggestie dat iemand die 500 kcal minder gaat nuttigen per dag en vervolgens dan een halve kilo per week afvalt. Dit is compleet onjuist volgens Kevin Hall. Hij licht toe waarom hij dat vindt.

Calorieën in en uit zijn niet onafhankelijk

Stel dat je iemand van 100 kg op een energietekort zet van 500 kcal, dan blijft er niets over van die persoon na vier jaar. Iets klopt dus niet aan die stelling. De calorieën in en uit zijn niet onafhankelijk. Zodra je afvalt ga je ook minder energie verbruiken. Het afvallen verloopt daarom niet in een rechte lijn, het verloopt met een curve die langzaam afvlakt.

Weerslag op lichaamsgewicht

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallEr spelen heel veel zaken een rol als het gaat om lichaamsgewicht, meer dan alleen energieverbruik en energie-inname. Je kunt hierbij bijvoorbeeld ook denken aan hormonen, zoals leptine (speelt een rol bij de verzadiging) en hormonen in het maagdarmkanaal. Er zijn allerlei zaken die energieverbruik en eetlust beïnvloeden om zo weerstand te bieden tegen het gewichtsverlies.

Het perspectief van een engineer

Een hoop onderzoekers bekeken bijvoorbeeld al de effecten op moleculen en het brein in combinatie met lichaamsgewicht. Kevin Hall legt uit dat hij het meer vanuit de invalshoek van een engineer is gaan bekijken. Hij had het idee om te kijken wat het effect zou zijn van aanpassingen rondom de energie-inname en vervolgens het effect op het gewicht. Hier bleek al ontzettend veel onderzoek naar gedaan te zijn. Hij is dus eerst heel veel onderzoeken gaan lezen en heeft, in het begin van zijn carrière, veel tijd gestoken in het maken van een model (schematische weergave van de werkelijkheid) gebaseerd op de onderliggende fysiologie.

Het model, de schematische weergave van de werkelijkheid

Toen ze het model in de werkelijk gingen toetsen, kwamen ze erachter dat het aardig goed in staat was om voorspellingen te doen rondom het effect van energie-inname op het energieverbruik en daarmee het gewicht. Een van die modellen is gepubliceerd in The Lancet in 2011 [2].

De weerslag aan de andere kant van de vergelijking

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallAan de ene kant gaat het om de energie-inname en de effecten hiervan, maar hoe zit het met het aanpassen van het energieverbruik? Hoe zou het lichaam reageren op het aanpassen van het energieverbruik kijkende naar het effect op het gewicht en calorie-inname.

De fundamentele fout in wetenschappelijk onderzoek

Hier is echter weinig onderzoek naar gedaan. Het meten van energieverbruik is wel te doen, maar het meten van energie-inname is lastiger. Dit wordt ook wel “De fundamentele fout in wetenschappelijk onderzoek rondom overgewicht” genoemd [3].

Vragenlijsten

Kevin Hall legt uit dat we mensen kunnen vragen op te schrijven wat ze consumeren. Hoe vaak eet je iets? Of wat heb je de laatste 24 uur gegeten? Dit soort data kan wel nuttig zijn en inzicht geven, maar als het gaat om calorie-inname, dan is deze methode een verschrikking. Deze methode is hiervoor te foutgevoelig.

Het model inzetten

Gezien ze inmiddels een model hadden om het effect op lichaamsgewicht te kunnen inschatten op basis van calorie-inname, vroegen Kevin Hall en zijn team zich af wat er zou gebeuren als je dit zou omdraaien. In plaats van calorie-inname als input te gebruiken, gingen ze de verandering in gewicht als input gebruiken om vervolgens te berekenen wat het verschil in calorie-inname geweest moest zijn. Dat klinkt natuurlijk leuk, maar dat moet je wel toetsen in de praktijk.

Calorie-inname berekenen

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallKevin Hall gaf echter aan dat hij slechts 1 studie had gevonden die dat deed. Waarom slechts één onderzoek? Simpelweg omdat de methode om dit te onderzoeken een dure aangelegenheid is. Die methode werkt met dubbel gelabeld water (hiermee kunnen ze energieverbruik op individueel niveau meten) en een DXA-scanner (apparaat om o.a. de lichaamssamenstelling te meten). Dit zijn kostbare zaken.

Tijdens dat specifieke onderzoek, hebben ze over een periode van 2 jaar, herhaaldelijk gemeten hoeveel calorieën deze doelgroep consumeerde. Vervolgens hebben Kevin Hall en zijn team een deel van de data mogen gebruiken om vervolgens hun model te testen [4]. Wat bleek? Het model kon goed voorspellen, zelfs binnen een range van 40 kcal per dag. Goed nieuws!

Energieverbruik aanpassen

Nu de andere kant op. Het aanpassen van energieverbruik is lastiger te controleren. Je kunt mensen vragen om te gaan sporten. Je weet alleen niet of ze na een uur sporten gaan compenseren door op de bank te ploffen en uren tv gaan kijken. Er is ook geen placebo mogelijk.

SGLT2-remmers inzetten

SGLT2-remmers bleken een uitkomst. SGLT2-remmers zijn een medicijn dat wordt ingezet bij diabetes type 2. Wat die remmers doen is de hoeveelheid energie-output verhogen in de vorm van urine-glucose-uitscheiding. Lang verhaal kort, dit stelde ze in staat om te bepalen of mensen hun energie-input aanpasten of niet en wat het effect was op hun gewicht. Nu ze dit konden bepalen, konden ze ook inschatten of er sprake was van een effect op de eetlust.

Nu in de praktijk

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallMaar wat blijkt in de praktijk? Mensen worden op een calorie-beperkt dieet gezet en verliezen slechts 1/3 van hun gewicht vergeleken bij de voorspelling [5]. Mensen zijn dus blijkbaar ergens gaan smokkelen en hun energie-inname gaan verhogen. Volgens het model gaat het om 95 kcal per dag per kilogram gewichtsverlies. Kijk je naar het energieverbruik, dan daalt dit met 25 kcal per dag per kilogram lichaamsgewicht.

Weerslag op de energie-inname is ruim 3x zo groot

De weerslag van gewichtsverlies op de energie-inname is ruim 3x zo groot vergeleken bij het energieverbruik. Dit zit niet verwerkt in de “500 kcal per dag is 0,5 kilo per week-regel”.

Houden mensen zich niet aan hun dieet?

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallKevin Hall geeft aan dat hij eerst dacht dat mensen zich simpelweg niet aan hun dieet hielden en dus langzaam weer terugvielen in hun oude eetpatroon. Want, ondanks dat het energieverbruik daalt naarmate iemand afvalt, zit het grootste verschil aan de inname kant van de vergelijking [6].

Wat gebeurt er? Geven ze op? Misschien is het complexer, legt Kevin Hall uit. Kijk je naar het verhoogde effect op de eetlust, dan zie je dat dit aardig gelijk loopt met de energie-inname. Het “gat” tussen de energie-inname en de hoeveelheid eetlust blijft nagenoeg gelijk. Misschien geven ze niet op, maar blijven ze juist een gelijke hoeveelheid inzet tonen. Ze vechten een constante strijd tegen die negatieve weerslag. Dat is de manier waarop nu steeds meer naar dit fenomeen wordt gekeken, licht Kevin Hall toe.

Vertekenend beeld

Dit zou ook het vertekende beeld kunnen verklaren waarbij mensen zeggen dat ze nog steeds net zo weinig eten na 12 maanden als in de eerste maand van hun dieet. Terwijl uit objectieve data blijkt dat dit absoluut niet zo is. Misschien rapporteren ze hun inzet. Als in de hoeveelheid strijd die ze leveren, tegen de weerslag van het gewichtsverlies. Dat sluit wel aan bij het subjectieve gevoel dat mensen ervaren.

Weg van de calorieën

Wat nu als je anders gaat eten? Misschien hoef je dan je calorie-inname helemaal niet aan te passen om gewicht te verliezen. Dit is het bruggetje naar de Low Carb Diets, ofwel de koolhydraatarme diëten zoals Atkins en het ketogeen dieet.

Dr. Atkins

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallStel dat je koolhydraatarm eet, dan hoef je misschien geen calorieën te tellen. Het idee van Dr. Atkins was dat je meer calorieën ging verbranden door koolhydraatarm te eten. Je kon met een koolhydraatarm-dieet dus zelfs meer eten en tóch afvallen. Dit concept is sinds kort weer populair in een andere vorm, namelijk het ketogeen dieet.

Een andere bekende promotor van het koolhydraatarm concept is David Ludwig met zijn boek “Always Hungry?”.

Het koolhydraat-insuline-model

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDavid Ludwig trekt het concept iets breder. Hij introduceerde het koolhydraat-insuline-model. Dit zou ten grondslag liggen aan de huidige obesitas-epidemie. De basis van dit model is, dat wanneer je wilt snappen waarom mensen dik worden, je moet snappen waarom vetcellen vet opslaan.

Een redelijke gedachte, geeft Kevin Hall toe. We weten dat vetcellen een rol spelen in de hoeveelheid vet die er wordt vrijgegeven en hoeveel er wordt opgeslagen. Het andere wat we weten is dat koolhydraten een grote rol spelen in de hoeveelheid insuline die er wordt vrijgegeven.

Dus het idee achter het model is dat je door het eten van veel koolhydraten continue een hoge mate van insuline in je bloed hebt. Dit houdt het vet in vetcellen gevangen en vermindert de energie die voor het lichaam beschikbaar is om te verbranden. Hierdoor krijg je een hongerig gevoel en je energieverbruik neemt af. Met als resultaat dat je meer gaat eten en aankomt in gewicht.

Calorie-balans

Je hebt dus nog steeds te maken met een caloriebalans, maar de oorzaak-gevolg-relatie is de andere kant op. Kevin Hall benoemt dat we normaal zeggen dat wanneer mensen meer eten en minder verbranden, dat het energie-overschot ervoor zorgt dat er meer vet in vetcellen wordt opgeslagen. Het koolhydraat-insuline-model schaadt in principe niet de wet van thermodynamica, maar het benoemt de vetcel als initiator.

Zoals David Ludwig het verwoordt

Zoals David Ludwig het verwoordt in het JAMA-artikel: “de effecten op de stofwisseling van koolhydraten [verhogen van insuline] zorgen ervoor dat de adipositas te veel calorieën opneemt, opslaat en opsluit. Vervolgens neemt het energieverbruik af en neemt de honger toe” [7].

PS ik, Carlo, kon de letterlijke quote niet vinden in het onderzoek, maar het staat er wel zo, alleen in wat meer woorden.

Kevin Hall noemt het koolhydraat-insuline-model een interessant model. Het is een andere manier van kijken dan we normaal naar calorie-inname, -verbruik en verandering in lichaamsgewicht kijken. Het interessante is ook dat het model te toetsen is.

Gary Taubes

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallAls vetopslag echt gedreven wordt door koolhydraten en insuline, dan zou je nog verder kunnen gaan, zoals Gary Taubes doet. Die zegt: “Elk dieet dat succesvol is, is dat omdat diegene die het dieet volgt, minder dikmakende koolhydraten nuttigt… Diegenen die vet verliezen tijdens een dieet, doen dat door hetgeen ze niet eten – de dikmakende koolhydraten” [8].

Dit suggereert dat koolhydraten en insuline het enige is dat voor lichaamsvet zorgt. Zijn observatie is dat mensen die gewicht verliezen op een laag vet dieet, dat doen omdat ze ook minder koolhydraten eten.

Low Carb vs. Low Fat

Wat is nu beter? Low Carb of Low Fat? Hiervoor zou je een onderzoek moeten doen naar het effect van een dieet waarbij alleen koolhydraten worden verminderd en de hoeveelheid vet en eiwit gelijk worden gehouden. Dit zou je dan moeten wegzetten tegen een dieet waarbij alleen vet wordt verminderd en de hoeveelheid koolhydraten en eiwit gelijk worden gehouden. Dat was nog nooit gedaan legt Kevin Hall uit, tot dit onderzoek [9].

De test

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallKevin Hall en zijn team sloten 19 mannen op en hielden ze 24×7 in de gaten. Ze zetten de mannen op een dieet waarbij ze de calorie-inname met 30% verlaagden in de vorm van koolhydraten of vet [9]. Dezelfde groep in een willekeurige volgorde.

Als het koolhydraat-insuline-model klopt, dan zou alleen het koolhydraatbeperkte dieet zorgen voor een verlaagde hoeveelheid insuline. Dat zou de vastgehouden vetcellen moeten bevrijden wat weer zou moeten leiden tot minder trek en hun energieverbruik zou moeten stijgen.

Als Garby Taubes gelijk zou hebben, dan zou het vetbeperkte dieet niet moeten leiden tot gewichtsverlies.

Minder koolhydraten resulteert in minder insuline

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallWat was het resultaat? Inderdaad, het koolhydraatbeperkte dieet leidde tot een afname van de hoeveelheid afgegeven insuline. Er werd een afname van 20% gemeten. Dit effect werd niet gezien bij het vetbeperkte dieet.

Minder koolhydraten betekent meer vet verbranden

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallZe hebben de personen in ademhalingskamers (respitory chambers) gestopt. Hier konden ze de zuurstofconsumptie en de CO2-productie meten. Met deze gegevens konden ze berekenen hoeveel vet en koolhydraten ze verbranden. Tijdens het koolhydraatbeperkte dieet verbranden ze meer vet. Dit effect, de afname in ademhalingsvergelijkingswaarde (respiratory equation), vlakte af na 6 dagen.

Er is meer vet in de circulatie en je lichaam gebruikt dit. Dit effect zie je niet terug bij het vetbeperkte dieet. De hoeveelheid vet dat wordt verbrand blijft gelijk. Dat benoemde Kevin Hall als interessant.

Om 0,5 - 1 kg per week af te vallen, hoef je echt niet op een dieet van worteltjes en water. Kleine gerichte en onderbouwde aanpassingen zorgen al voor maximaal resultaat. Ontdek welke specifieke aanpassingen dat zijn in jouw eigen eetpatroon. Lees meer....

Maar, hier eindigt het verhaal niet…

Dit klinkt natuurlijk mooi, maar hier eindigt het verhaal niet. Dit is echter wel het punt waar het verhaal vaak wordt afgebroken, licht Kevin Hall toe. Er is meer. Het gaat niet om hoeveel vet je verbrandt, het gaat om de balans van hoeveel vet je nuttigt en hoeveel je verbrandt.

Resulteert de koolhydraatbeperking ook in meer gewichtsverlies?

Er was ook een groep die minder vet at. In groep veranderde de hoeveelheid vet die werd verbrand niet. Maar, wie verloor er nu meer lichaamsvet? Het was de groep die op het vetbeperkte dieet was gezet!

Let wel, Kevin Hall benadrukt dat het verschil statistisch significant was, maar klinisch irrelevant. Ofwel, ja er was een meetbaar verschil, maar te klein om in de praktijk relevant te noemen. Ze waren in staat het verschil te meten door de extreme mate van controle over het experiment. Het was wel een duidelijk verschil en het was een tegenovergesteld resultaat ten opzichte van het koolhydraat-insuline-model.

Koolhydraatbeperking zorgde voor een lager energieverbruik

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDit verschil is ook in strijd met het koolhydraat-insuline-model. Het koolhydraatbeperkte dieet zorgde juist voor een lager energieverbruik. Bij het vetbeperkt dieet werd geen verschil gezien. Het geconstateerde verschil in energieverbruik was met name verantwoordelijk voor het verschil in gewichtsverlies.

De reactie van de laag-koolhydraat-gemeenschap

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDe laag-koolhydraat-gemeenschap was het er niet mee eens. Kevin Hall vertelt dat hij net met Twitter was begonnen en aardig wat haat-reacties kreeg te verduren.

Mark Hyman was bezig met zijn boek “Eat fat, get thin”, gebaseerd op het koolhydraat-insuline-model en had ook een hoop kritiek. In zijn boek schreef Mark Hyman onder andere dat het dieet helemaal niet koolhydraatarm was (ze waren slechts gezakt naar 29% uit koolhydraten) en een ander punt dat hij benoemde was dat de studie maar slechts 6 dagen duurde [10].

Het hypothetisch langdurige onderzoek

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDe suggestie hierbij is dat als het onderzoek langer had geduurd, dat het effect van het koolhydraatbeperkte dieet, na het afvlakken van de ademhalingsvergelijkingswaarde, opnieuw een duik zou nemen. Dus dat men nog meer vet zou gaan verbranden en uiteindelijk nog meer vet zou verliezen.

Kevin Hall geeft aan dat hij dit niet kan uitsluiten. Er is simpelweg niet meer dan 6 dagen aan data beschikbaar, licht hij toe. Hij gaf ook aan dat het inderdaad geen ketogeen dieet was. Daarom noemt hij het ook bewust een koolhydraatbeperkt dieet (reduced carb) en geen koolhydraatarm dieet.

Dus tijd voor nog een onderzoek

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDus hebben Kevin Hall en zijn team nog een onderzoek gedaan. Dat onderzoek duurde 2 maanden. Ze hebben 2 maanden lang mensen vastgehouden (op metabolic wards). Elke twee weken werden ze weer in ademhalingskamers gezet.

Eerst werden ze 4 weken lang op een koolhydraatrijk dieet gezet. Calorieën werden gelijk gehouden, net zoals de hoeveelheid eiwit. Na die 4 weken werden ze op een enorm koolhydraatarm ketogeen dieet gezet, met slecht 5% koolhydraten en 80% vet. De vraag was, is er na 4 weken een verschil qua energieverbruik?

Wat waren de resultaten van dit onderzoek?

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin Hall De afgifte van insuline daalde met wel 50%. Dus een enorme daling! Kevin Hall benadrukt dit. In het geval van diabetes of problemen met de afgifte van insuline is dit dieet dus mogelijk zinvol.

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDe ketose-inductie startte vrij snel, binnen een week. Deze bleef erna constant. De ademhalingsvergelijkingswaarde daalde snel.

De daling duurde ongeveer een week, erna bleef deze constant. Er was dus géén sprake van nog een duik. “Een conclusie van deze studie is nu dat je nóg langer moet wachten dan 4 weken voordat het extra effect optreedt ;-)”, zegt Kevin Hall op een grappige toon (verwijzende naar de kritiek op het feit dat de eerdere studie slechts 6 dagen duurde en tekort zou zijn voordat hét effect zou optreden).

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin Hall

Geen dieet-effect op energieverbruik

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallHet resultaat? Er is geen dieet-effect op het energieverbruik. Er is geen manier om veel calorieën te consumeren en voor altijd slank te blijven.

Dit zijn slechts twee studies…

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDit zijn slechts twee studies, maar… Kevin Hall en zijn team deden ook een meta-analyse [11]. En wat bleek? Er was een sterk significant voordeel voor het laag vet dieet als het gaat om energieverbruik. Wel geeft Kevin Hall aan dat dit wederom een mooi voorbeeld is van statistisch significant en klinisch irrelevant. Er was een verschil van 27,5 kcal per dag. Dat is vergelijkbaar met een hap van een koekje of zoiets.

Gewichtsverlies

Ook als het gaat om gewichtsverlies, was er een klein voordeel voor het laag vet dieet. Het ging om 16 gram per dag. Wederom statistisch significant, maar klinisch irrelevant.

De interpretatie van Kevin Hall

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallKevin Hall geeft aan dat je grote verschillen kunt creëren als het gaat om de hoeveelheid koolhydraten vergeleken met de hoeveelheid vet. Maar, houd je calorieën en eiwit gelijk? Dan is je lichaam opmerkelijk goed in staat om zich aan te passen. Je lichaam verbrandt nagenoeg eenzelfde hoeveelheid calorieën. Er is geen voordeel qua stofwisseling als het gaat om een van deze twee diëten.

Hij verwacht dat de “oorlog” tussen koolhydraatarm- en vetarm-aanhangers nog lang zal voortduren. Al is het bewijs nog zo groot, dan zal de een de ander nooit overtuigen, denkt hij.

Wat hebben ze gemeen?

Wat Kevin Hall wel opviel was dat beide partijen adviseren om sterk bewerkt voedsel te vermijden. Hij benoemt dat dit idee vrij nieuw is. De wetenschap heeft zich de afgelopen jaren vooral gericht op nutriënten-kant van voeding. Er is echter een ommekeer gaande. Michael Pollan beschrijft dit bijvoorbeeld ook. Zie ook het artikel Nutritionisme op deze site.

Michael Pollan geeft aan dat voeding misschien meer is dan de optelsom van het aantal nutriënten. Misschien dat de mate van bewerking wel een belangrijkere rol speelt, als het gaat om onze gezondheid.

Bewerkt vs. onbewerkt

Deze trend zie je dus steeds meer terug: eet meer onbewerkt voedsel. Kevin Hall vraagt zich echter wel af wat het verschil dan is. Wat is er zo speciaal aan “bewerken”? En wat is dan de relatie met overgewicht?

Hoog in suiker, vet, zout en het bevat weinig vezels

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallToen Kevin Hall ging navragen wat er mis was met sterk bewerkt voedsel, kreeg hij vanuit zijn omgeving het antwoord: het is hoog in suiker, vet, zout en het bevat weinig vezels en dat is de reden waarom mensen er te veel van eten en overgewicht krijgen.

De reactie van Kevin Hall was: je noemt nu een lijstje nutriënten, dus wat is er nu mis met het bewerken? Zijn het nu de nutriënten of is het de mate van bewerking?

Gerandomiseerd onderzoek met controlegroep naar bewerkt voedsel

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallWat Kevin Hall constateerde was dat er geen gerandomiseerd onderzoek met controlegroep (RCT) was dat het effect van bewerkt voedsel bekeek. Er wordt wel veel over gepraat en er is wel epidemiologisch onderzoek, maar geen RCT. Tijd voor een nieuw onderzoek dus.

Kevin Hall en zijn team volgden mensen voor een maand [12]. Ze beïnvloedden niet hoeveel ze aten, maar wel wat ze aten. De maaltijden bestonden uit dezelfde hoeveelheid calorieën, koolhydraten, vet, eiwit, suiker, zout en vezels. Maar in het ene geval bestond het voor 80% uit sterk bewerkt voedsel en in het andere geval uit onbewerkt voedsel.

Kevin Hall en zijn team waren vooral benieuwd naar het verschil in energie-inname tussen deze twee diëten.

Sterk bewerkt voedsel veroorzaakt overmatige calorie-inname en gewichtstoename

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDoordat de aspecten, zoals o.a. suiker, vet en zout, gelijk bleven, verwachtten Kevin Hall en zijn team geen verschil tussen de twee diëten. Maar wat bleek? De mensen die op het sterk bewerkte dieet waren gezet, aten gemiddeld 500 kcal per dag extra!

De mensen aten voornamelijk meer tijdens het ontbijt en de lunch. Het verschil qua avondeten was klein en er was geen verschil qua snacks.

Waardoor aten de mensen meer van het sterk bewerkte voedsel?

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallNu wordt het lastig. Ze hebben ook gekeken naar hongergevoel, verzadiging, tevredenheid, eetcapaciteit, aangenaamheid en de bekendheid met het eten. Er was geen of nauwelijks verschil. Niets kon verklaren waarom mensen toch meer consumeerden…

Tempo van eten

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallEr was wel een ander verschil. De mensen waren er niet van op de hoogte, maar er werd ook gekeken naar hoe snel ze iets consumeerde. De onderzoekers keken naar het aantal grammen en het aantal kcal dat per minuut werd genuttigd. Dit lag hoger als het ging om de sterk bewerkte maaltijden. Mogelijk omdat het zachter en gemakkelijker te consumeren was. Misschien ook omdat ze minder hoefde te kauwen? Er zaten meer knapperige voedingsmiddelen in de salades bijvoorbeeld.

Hoe groot was het effect tussen de twee groepen?

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDe mensen die sterk bewerkte voedingsmiddelen aten, kwamen ongeveer een kilo aan. De mensen die het onbewerkte voedsel aten, vielen ongeveer een kilo af. Het gemiddelde verschil, qua consumptie, was zo’n 500 kcal per dag. De individuele verschillen waren echter enorm. Er was zelfs iemand die 1.700 kcal per dag meer at van het sterk bewerkte voedsel vergeleken bij het onbewerkte voedsel.

Het effect was voorspelbaar

Op basis van het verschil in consumptie was de mate van verandering in gewicht wel weer te voorspellen met het model.

Het mechanisme is echter nog onbekend

Koolhydraten, calorieën of kwaliteit? Presentatie van Kevin HallDe verklaring waarom mensen nu wel of niet meer eten van sterk bewerkt voedsel is er niet. Er zijn mensen die denken dat het komt door de snelheid waarmee er gegeten werd. Er zijn mensen die zeggen dat het komt doordat er meer dranken zaten in het sterk bewerkte menu. Sommigen gooide het op hormonen of het microbioom.

Kortom, er is meer onderzoek nodig.

Afsluitend

Ik heb genoten van de presentatie. Kevin Hall heeft een fijne en leuke manier van vertellen. Tijdens het vragenrondje gaf hij nog aan dat hij geen dieetadvies geeft. Hij is een natuurkundige, daar moet je geen dieetadvies van aannemen vindt hij 😃.

Kortom, tof om erbij te zijn. Het was erg veel werk om het uit te schrijven, maar ook dat heb ik met plezier gedaan! Vond je het waardevol? Laat het even weten in een reactie hieronder 🙏. Dat weet ik weer dat ik het niet voor niets gedaan heb 🙈 🤪.

PS zijn powerpoint-slides vind je hier: Hall_VUAmsterdam_2019.pdf.

De onderzoeken

  1. Guth, E. (2018). Counting calories as an approach to achieve weight control. Jama319(3), 225-226.
  2. Hall, K. D., Sacks, G., Chandramohan, D., Chow, C. C., Wang, Y. C., Gortmaker, S. L., & Swinburn, B. A. (2011). Quantification of the effect of energy imbalance on bodyweight. The Lancet378(9793), 826-837.
  3. Winkler, J. T. (2005). The fundamental flaw in obesity research. obesity reviews6(3), 199-202.
  4. Sanghvi, A., Redman, L. M., Martin, C. K., Ravussin, E., & Hall, K. D. (2015). Validation of an inexpensive and accurate mathematical method to measure long-term changes in free-living energy intake. The American journal of clinical nutrition102(2), 353-358.
  5. Polidori, D., Sanghvi, A., Seeley, R. J., & Hall, K. D. (2016). How strongly does appetite counter weight loss? Quantification of the feedback control of human energy intake. Obesity24(11), 2289-2295.
  6. Guo, J., Brager, D. C., & Hall, K. D. (2018). Simulating long-term human weight-loss dynamics in response to calorie restriction. The American journal of clinical nutrition107(4), 558-565.
  7. Ludwig, D. S., & Friedman, M. I. (2014). Increasing adiposity: consequence or cause of overeating?. Jama311(21), 2167-2168.
  8. Gary Taubes. Why we get fat and what to do about it (2011)
  9. Hall, K. D., Bemis, T., Brychta, R., Chen, K. Y., Courville, A., Crayner, E. J., … & Miller III, B. V. (2015). Calorie for calorie, dietary fat restriction results in more body fat loss than carbohydrate restriction in people with obesity. Cell metabolism22(3), 427-436.
  10. Mark Hyman MD, Eat Fat, Get Thin (2016)
  11. Hall, K. D., & Guo, J. (2017). Obesity energetics: body weight regulation and the effects of diet composition. Gastroenterology152(7), 1718-1727.
  12. Hall, K. D., Ayuketah, A., Brychta, R., Cai, H., Cassimatis, T., Chen, K. Y., … & Fletcher, L. A. (2019). Ultra-processed diets cause excess calorie intake and weight gain: an inpatient randomized controlled trial of ad libitum food intake. Cell metabolism.

Help mee!

Pasfoto Carlo Kool

Welk eetpatroon en leefstijl je kiest is jouw beslissing. Ik verstrek alleen betrouwbare, praktische en motiverende informatie, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat je kunt gebruiken bij het maken van jouw keuzes. Ik vermijd graag het geneuzel in de marge en focus op hetgeen waar de grootste winst te behalen is.

Deel het artikel gerust op social media en/of laat me weten wat je ervan vindt. Dankjewel, Carlo Kool.

Carlo Kool (1975) is voedingsdeskundige. Hij volgde onder andere de opleiding Gewichtsconsulent en diverse cursussen op het gebied van voeding en gezondheid van Wageningen University & Research.

Soortgelijke Berichten

20 Commentaar

  1. Alles twee keer gelezen en tot de conclusie gekomen dat je gezond onbewerkt voedsel tot je moet nemen. Calorieën tellen is voor iemand met overgewicht, niet te doen want hoe kun je, terwijl je leven draait om teveel consumptie, dan weer de hele dag bezig zijn met hetgeen je tot je neemt. Mijn hele leven ben ik al op dieet. Dat is begonnen toen ik zes was in een tijd waarin de veelvuldigheid van hetgeen we nu zooi produceren en ook nog opeten. Ik vind het zeer interessant stuk. Maar voor mij is het het zoveelste onderzoek wat mensen weer hoop of wat dan ook geeft. Het enige wat zou helpen om obesitas tegen te gaan is door kinderen van jongs af aan te leren hoe ze gezond moeten eten en voldoende moeten bewegen. Dus het onderwijs zou daar aandacht voor moeten hebben. Bovendien ben ik van mening dat als je Als fabrikant voor ongeveer tweederde van de producten die in de supermarkt liggen verantwoordelijk bent en je bereid bent om willens en wetens zooi op de markt brengt daar ook voor ter verantwoording geroepen moet kunnen worden. Ik ben heel benieuwd wat er zou gebeuren als je de producenten en de verkopers in een rechtzaal ter verantwoording zou roepen. Ikzelf ben helemaal klaar met diëten of wat voor goed bedoeld advies dan ook. Ik ben nu 62. Ik eet wat goed voelt al heeeeeel lang al zo goed als geen bewerkt voedsel. Ik doe wat goed voelt, beweeg gewoon, vaak naar buiten maar geen sportschool. Ga wandelen, fietsen en zeker ik weeg 144 kilo met een lengte van 1,93 pas geleden onderzocht in een scan waaruit bleek doordat ik gezond eet mijn organen helemaal niet of nauwelijks vervet waren. Mijn advies, ben eerlijk tegen jezelf en lees over voedsel wat gezond is, beweeg gewoon, hoeft niet in een sportschool waar je waarschijnlijk gefrustreerd raakt door te zien wat je niet bent….namelijk slank en gespierd. Ga voor je gezondheid en eet eerst gezond, neem de tijd, zeg tegen niemand waar je mee bezig bent. Zet een fles water in de koelkast voor als je plotseling voor de koelkast staat. Frustreert jezelf niet. Ga niet op een weegschaal staan. Je merkt vanzelf wel dat je gewicht verliest. Mijn enige nog nooit beantwoorde vraag blijft, hoe kun je mensen die verslaafd zijn aan teveel of ongezond eten vragen om 24 uur bezig te zijn met ETEN!!!!! Groeten Dwarskop.

    1. Top dat je het hebt uitgeschreven! Flinke klus! Interessant artikel….. Nog veel te onderzoeken. Ik hoop dat er ooit een sluitende wetenschappelijk onderbouwde eind conclusie komt.

  2. Wat een interessant artikel! Bedankt voor de uitleg, en ik kan hier zeker wat mee.
    Inderdaad minder bewerkt voedsel eten, maar de koolhydraten hou ik er wel in. Mijn lichaam heeft dit gewoon nodig 🙂

  3. Op mijn FB heb ik gepost: Dr Kevin Hall van de National Institutes of Health gaf donderdag een uitstekende lezing over koolhydraten, vetten en het keto-dieet. Zijn experimenten met ultrabewerkt voedsel zijn ook interessant. Je kunt het nalezen in Ad Valvas, het blad van de VU: http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/vet-koolhydraten-wie-wint-het-dieetgevecht
    Een uitgebreider verslag, maar nog steeds goed leesbaar, staat op https://supersnelgezond.nl/koolhydraten-calorieen-of-kwaliteit-presentatie-van-kevin-hall/. Inclusief fotootjes van Hall’s dia’s. Ik weet niet wie het geschreven heeft maar het ziet er betrouwbaar uit.

    1. Beste meneer Katan,

      Hartelijk dank voor het delen op Facebook en het compliment.

      Mijn naam is Carlo Kool en ik ben eigenaar van deze website. Ik ben ook diegene die dit verslag heeft geschreven. Via uw bericht op Facebook, enkele weken geleden, werd ik op de hoogte gesteld van de presentatie van Dr Kevin Hall en mocht ik uiteindelijk ook aanwezig zijn. Dus hiervoor ook mijn dank.

      Met gezond groeten,

      Carlo

  4. Dankjewel voor dit uitgebreide verslag. Ik vind dat je duidelijk hebt uitgelegd wat er aan bod is gekomen. Fijn om dit zo te kunnen lezen.

  5. Veronica

    Interessant om de complexiteit beter te realiseren.
    En fijn dat er goed onderzoek gedaan wordt. Met uitleg voor leken, veel dank!

  6. Hartelijk dank! Mijn eigen ervaring is dat ik sinds ik lowcarb eet nooit meer honger heb, vanzelf aanzienlijk minder ben gaan eten en dus voor het eerst groot succes heb geboekt.

    1. Goed te horen! Dat je succes boekt is misschien wel het belangrijkste. Er zijn ook zeker meer mensen die mooie successen boeken met Low Carb. De vraag is alleen of het komt door het schrappen van de koolhydraten (categorie onbewerkt) of het schrappen van de geraffineerde koolhydraten (categorie sterk bewerkt). Misschien is de succesfactor wel dat je meer groenten bent gaan eten of hoe je over het eetpatroon denkt (dat speelt ook een rol bij de verzadiging, zelfs op hormonaal niveau). Het blijft lastig om nu precies te duiden wat nu die succesfactor is. Maar nogmaals, dat je een manier hebt gevonden om wat overgewicht te verliezen en te zorgen dat het er niet weer bijkomt, dat is misschien wel het belangrijkste.

      PS kleine tip: blijf zuinig als het gaat om verzadigd vet (zit veel in volle zuivel, boter, vet vlees, etc). Vaak zie ik mensen, die koolhydraatarm eten, erg veel verzadigd vet nuttigen. Dit kan echter op langer termijn weer voor problemen zorgen.

  7. Bedankt voor je duidelijk verslag. Heel prettig om te lezen! Hoe meer onderzoek gedaan wordt, hoe meer vragen het weer oproept. Ik sluit mij aan bij de conlusie van Marjolijn 😉

  8. Mooi en duidelijk verslag van de presentatie! Bedankt voor het maken en publiceren. Nuttige informatie om zelf een gezonde start te maken.

  9. Heel interessant, dank je wel. De voorlopige conclusie die ik trek is dus inderdaad minder bewerkt voedsel eten, veel vezels en groente en het dieet dat voor jou het makkelijkst vol te houden is.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *