Vroeger was alles beter

Supermarkttomaten

Supermarkttomaten zijn niet te vertrouwen. Die staan niet met de wortels in de grond, maar bijvoorbeeld in steenwol. Ze moeten vooral snel groeien. Daardoor bevatten ze natuurlijk minder mineralen dan een biologische tomaat. Daarbij, tegenwoordig zit er toch al niks meer in een tomaat vergeleken bij 50 jaar geleden. Dat is toch zo?

Het internet en haar beweringen

Het internet staat vol met beweringen dat groenten en fruit nog maar een fractie bevatten van de voedingsstoffen vergeleken bij vroeger. Hele mooie tabellen zijn er te vinden waaruit blijkt dat broccoli 73% minder calcium bevat en een banaan wel 96% minder vitamine B6. Kloppen die eigenlijk wel?

De ADH van vitamine B6 is zo tussen de 1,4 en 2 mg/dag (afhankelijk van de bron). De bovengrens is 25 mg/dag. Vroeger zou er in een banaan van 130 gram dus 429 mg vitamine B6 gezeten hebben. Dat zou betekenen dat je door het eten van bananen al perifere neuropathie zou kunnen krijgen door een overdosis aan vitamine B6. Kortom, die waardes kloppen dus sowieso niet.

Vervolgens zie je in datzelfde artikel een foto uit een boek. Volgens die gegevens zitten er in regulier gekweekte groenten minder mineralen dan in biologische groenten. Dit is echter niet in alle gevallen zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Zelfs al is het wel zo, dan zijn die verschillen nog niet zo groot. Zie ook mijn artikel over biologisch.

Wat is zeker?

Met zekerheid vaststellen of er vroeger meer voedingswaarde in groenten en fruit zaten kunnen we niet meer. Die producten zijn al opgegeten of verrot :-). Het enige dat nog bestaat zijn oude voedingstabellen. Dat maakt het echter nog steeds een lastig verhaal.

Meer water

Zo bevatten groenten en fruit tegenwoordig meer water. Maar hoe komt dat? Door mindere kwaliteit of omdat ze nu beter bewaard worden?

Verschil in rassen

Door de veredeling hebben we nu ontzettend veel verschillende rassen gecreëerd. Kijk alleen maar eens naar het aanbod van appels. In die oude tabellen worden de rassen niet vermeld en ook niet waar ze vandaan komen. Vergelijken we wel “appels met appels”? Ras en herkomst kan tot een groot verschil leiden.

Wetenschappelijk onderzoek

Toch zijn er wel wat studies gedaan naar de verschillen tussen vroeger en nu. Die laten ook wel een lichte achtergang zien voor wat minder eiwitten, calcium, fosfor, ijzer, vitamine B2 and vitamine C. De terugval varieert van zo’n 6% voor eiwit tot aan 38% voor vitamine B2. Voor zeven andere voedingsstoffen bleven de waardes weer gelijk.

Het is de schuld van de bodem

“Het is de schuld van de bodem, die is uitgeput”. Dat is wat je vaak hoort en het klinkt zo logisch. Toch is dit ook weer niet waar.

In 2008 stond in de Telegraaf een artikel :”Vitamine weg uit groenten”. Doet het altijd goed zo’n schreeuwende kop, het stimuleert de verkoop van de krant. De oorzaak zou zijn: “Dat komt omdat de bodem in feite dood is”, valt te lezen.

Het artikel was blijkbaar wel voldoende reden voor de overheid om er maar eens onderzoek naar te laten doen. Bodemonderzoeker René Rietra van het Wageningse onderzoeksinstituut Alterra ging aan de slag. Hij schraapte al het wetenschappelijk bewijs bij elkaar en kwam tot de conclusie dat bemesting en vervuiling via de lucht er juist voor hebben gezorgd hebben dat de meeste akkers in Nederland nu meer mineralen bevatten dan vroeger.

Ik heb hem persoonlijk gemaild, omdat ik nieuwsgierig was naar de onderbouwing. Die heb ik ook ontvangen, maar dat lijkt me wat te veel om hier helemaal uit te werken. Mail me gerust als je meer wilt dan alleen de conclusie.

Hebben we nu wel of geen probleem?

Hebben we nu wel of geen probleem? Jazeker, we hebben zeker een probleem. Slechts 5% van de volwassenen haalt de ondergrens van 200 gram groenten en slechts 90-94% de ondergrens van 2 stuks fruit (bron: Volksgezondheidenzorg.info)! Trouwens, die ondergrens qua groenten ligt inmiddels al op 250 gram.

Nee, Carlo. Dat bedoel ik niet. Wat nu als we er wél voldoende van eten? Lopen we dan nog steeds kans op tekorten?

Heb je een gezond en gevarieerd dieet, dan hangt het erom. Groenten en fruit zijn ontzettend belangrijk voor bijvoorbeeld vitamine C. Dat zit er nog steeds genoeg in. Zeker met het eetpatroon achter Supersnel Gezond krijg je meer dan voldoende vitamine C binnen.

Groente is verder niet de enige of de belangrijkste bron voor eiwitten, calcium, fosfor, ijzer en vitamine B2. Je vind deze mineralen en vitamine vooral in zuivelproducten, vlees en vis, maar ook in peulvruchten en graanproducten.

Terug naar de supermarkttomaat

Uitgebreid onderzoek naar het verschil tussen reguliere supermarkttomaten en tomaten uit de volle grond is er niet gedaan. Dus daar kan niemand een goed antwoord op geven. De supermarkttomaten krijgen natuurlijk wel de mineralen die ze nodig hebben voor de groei. Zo’n teler wil die tomaat snel laten groeien en dat doe je niet door de tomaat “uit te hongeren”.

Maar de tomaat krijg geen de stoffen die het niet nodig heeft. Dat soort stoffen kunnen voor ons wel weer handig zijn. Denk daarbij aan stoffen zoals jodium en selenium. In principe krijgen we met een gezond en gevarieerd eetpatroon daar wel weer voldoende van binnen (lees voor de zekerheid even het artikel over jodium).

Conclusie

Kortom, de wereld is niet zwart-wit en er valt een hoop ongenuanceerde onzin te lezen op het internet en in boeken.

Reguliere groenten en fruit bevatten hier en daar wat minder voedingsstoffen dan vroeger. Dit is echter niet hét probleem. Hét probleem is dat het overgrote deel van de Nederlanders een eenzijdig eetpatroon heeft en te weinig groenten en fruit en te veel bewerkte troep eet.

Zorg dat je minimaal die ondergrens van 250 gram groenten en 200 gram fruit haalt. Het liefst meer. Je kunt natuurlijk de puntjes nog op de i zetten door voor biologische groenten en fruit te gaan, maar zorg in de eerste plaats dat voldoende groenten en fruit eet.

Help mee!

Welk eetpatroon en leefstijl je kiest is jouw beslissing. Ik verstrek alleen betrouwbare, praktische en motiverende informatie, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat je kunt gebruiken bij het maken van jouw keuzes. Ik vermijd graag het geneuzel in de marge en focus op hetgeen waar de grootste winst te behalen is.

Deel het artikel gerust op social media en/of laat me weten wat je ervan vindt. Dankjewel, Carlo Kool.

Carlo Kool (1975) is voedingsdeskundige. Hij volgde onder andere de opleiding Gewichtsconsulent en diverse cursussen op het gebied van voeding en gezondheid van Wageningen University & Research.